دو هفته اول بعد از عمل ترنس PRK، مهمترین بخش سفر شما از زندگی با عینک به زندگی با دید بدون وابستگی دائمی به عینک است. در این ۱۴ روز، سطح قرنیه مشغول ترمیم است، دید شما هر روز کمی تغییر میکند و اگر مراقبتها را جدی نگیرید، احتمال بروز عوارض و نارضایتی بالا میرود. بسیاری از بیماران در مشهد قبل از عمل این سؤال را دارند که «بعد از ترنس PRK، دقیقاً از روز ۱ تا ۱۴ چه کار باید بکنم؟» و «کدام علائم طبیعی است و کدام علائم خطرناک؟».
اگر عمل ترنس PRK را نزد جراح و متخصص چشم در مشهد، مانند دکتر سینا شیرزاد انجام دادهاید یا به فکر انجام آن هستید، داشتن یک برنامه دقیق و قابلفهم برای روزهای ۱ تا ۱۴ بعد از عمل میتواند استرس شما را بهطور چشمگیری کاهش دهد. دانستن اینکه در هر روز چه میزان سوزش، تاری دید، خشکی یا حساسیت به نور طبیعی است، چه زمانی باید به کلینیک مراجعه کنید، چه موقع اجازه حمام، کار، رانندگی یا استفاده از موبایل را دارید، و چطور داروهایتان را مدیریت کنید، بخش بزرگی از موفقیت درمان را رقم میزند.
در این مقاله تلاش میکنیم با تمرکز بر تجربه بیماران در مشهد و بر اساس اصول علمی مراقبت بعد از ترنس PRK، یک نقشه راه کامل و مرحلهبهمرحله برای ۱۴ روز اول بعد از عمل ارائه کنیم. این متن جای نسخه اختصاصی جراح شما را نمیگیرد، اما مثل یک «راهنمای سفر» عمل میکند تا کنار توصیههای دکتر سینا شیرزاد، جراح و متخصص چشم، بتوانید با ذهنی آمادهتر وارد عمل شوید و در روزهای بعد، از تصمیم خود برای حذف عینک احساس آرامش بیشتری داشته باشید.
چرا مراقبت دو هفته اول بعد از ترنس PRK حیاتی است؟
در عمل ترنس PRK، بر خلاف لیزیک و فمتولیزیک، فلپی روی قرنیه ایجاد نمیشود؛ بلکه لایه سطحی قرنیه (اپیتلیوم) و عمق مورد نیاز از استرومای قرنیه، بهطور کامل با لیزر تراش داده میشود. این یعنی سطح قرنیه بعد از عمل برای چند روز «زخمی و در حال ترمیم» است و تا زمانی که اپیتلیوم جدید رشد کند و بهطور کامل روی سطح را بپوشاند، چشم شما نسبت به نور، خشکی، ضربه، آلودگی و حتی دستکاری ساده حساستر خواهد بود.
در این دوره، اگر توصیههای چشمپزشک را رعایت کنید:
- ریسک عفونت و التهاب شدید به حداقل میرسد.
- ترمیم اپیتلیوم قرنیه سریعتر و منظمتر انجام میشود.
- احتمال ایجاد کدورت سطحی (هیز) و کاهش کیفیت دید طولانیمدت کمتر میشود.
- خشکی و ناراحتی سطح چشم بهتر کنترل میشود.
- دید شما در هفتهها و ماههای بعد، با ثبات و کیفیت بالاتری به دست میآید.
در مقابل، بیتوجهی به قطرهها، مالیدن چشمها، قرار گرفتن در معرض آلودگی، نرفتن به ویزیتهای پیگیری یا خوددرمانی، میتواند نتیجه یک عمل علمی و دقیق را تحتتأثیر قرار دهد. به همین دلیل، در کلینیکهای معتبر مشهد مثل کلینیک نوید دیدگان در ملاصدرای ۹، معمولاً از همان جلسه مشاوره قبل از عمل، روی اهمیت مراقبتهای بعد از جراحی تأکید زیادی میشود.
روند ترمیم قرنیه بعد از ترنس PRK؛ پشتصحنهای که نمیبینید
برای اینکه برنامه مراقبتهای روز ۱ تا ۱۴ را بهتر درک کنید، بد نیست بدانید در این مدت، در سطح چشم چه اتفاقی میافتد. بهزبان ساده، میتوان روند ترمیم قرنیه بعد از ترنس PRK را در چند مرحله خلاصه کرد:
- مرحله زخم تازه (روز ۱ تا ۳): سطح قرنیه دچار زخم کنترلشده است، سلولهای اپیتلیال شروع به مهاجرت برای پوشاندن سطح میکنند، و چشم بهشدت نسبت به نور و تحریک حساس است.
- مرحله بستهشدن سطح (تقریباً روز ۳ تا ۵): لایه جدید اپیتلیوم سطح قرنیه را میپوشاند، درد کاهش مییابد، اما این لایه هنوز نازک و شکننده است.
- مرحله تقویت و سازماندهی (روز ۵ تا چند هفته بعد): اپیتلیوم ضخیمتر و متراکمتر میشود، اعصاب سطحی شروع به ترمیم میکنند و قرنیه از نظر شفافیت و انحنای نهایی به تعادل میرسد.
جدول زیر، خلاصهای از این روند را نشان میدهد تا بتوانید علائم خود را با مرحله ترمیم قرنیه بهتر تطبیق دهید:
| روزها بعد از عمل | مرحله ترمیم قرنیه | ویژگیهای کلیدی |
| روز ۱ تا ۳ | زخم تازه و شروع مهاجرت اپیتلیوم | سوزش، اشکریزش، حساسیت شدید به نور، نیاز به لنز پانسمانی |
| روز ۴ تا ۷ | بستهشدن نسبی سطح و تثبیت لنز پانسمان | کاهش درد، تار بودن دید، شروع خشکی و خستگی چشم |
| روز ۸ تا ۱۴ | تقویت اپیتلیوم و آغاز تنظیم اعصاب | بهبود تدریجی دید، خشکی، هاله و خیرگی در شب، نیاز به ادامه قطرهها |
در مشهد، معمولاً معاینات کنترلی بعد از عمل ترنس PRK نزد دکتر سینا شیرزاد، بر اساس همین مراحل زمانبندی میشود تا اگر روند ترمیم قرنیه از الگوی طبیعی خارج شد، بهموقع تشخیص و اصلاح شود.
اصول طلایی مراقبت بعد از ترنس PRK (فارغ از شماره روز)
قبل از ورود به برنامه دقیق روزبهروز، چند اصل کلی وجود دارد که در تمام دو هفته اول مشترک است و بهتر است همیشه بهعنوان «قانونهای طلایی» به آنها نگاه کنید:
۱. نسخه چشمپزشک، مرجع اصلی است
هرچند این مقاله با تمرکز بر تجربه عملی بیماران در مشهد نوشته شده، اما نسخه و دستورهای همان جراحی که شما را عمل کرده، اولویت مطلق دارد. دوز، نوع قطره، مدتزمان مصرف و حتی زمان برداشتن لنز پانسمانی، بسته به وضعیت قرنیه شما ممکن است کمی متفاوت باشد.
۲. قطرهها را جدی بگیرید
قطرههای آنتیبیوتیک، ضدالتهاب و اشک مصنوعی که بعد از عمل توسط جراح تجویز میشوند، فقط «داروی کمکی» نیستند؛ بلکه بخشی از خود درمان هستند. استفاده نامنظم یا خودسرانه قطع کردن آنها، خطر التهاب، عفونت و کدورت قرنیه را افزایش میدهد.
۳. هرگز چشم را نمالید
مالیدن چشمها، حتی اگر خارش داشته باشید، میتواند به سطح در حال ترمیم قرنیه آسیب بزند، لنز پانسمانی را جابهجا کند و ریسک عوارض جدی را بالا ببرد. اگر خارش دارید، از اشک مصنوعی، کمپرس سرد (با مشورت پزشک) و حواسپرتی کمک بگیرید، اما چشم را با دست یا دستمال فشار ندهید.
۴. از نور و آلودگی حفاظت کنید
در هوای آفتابی مشهد، از عینک آفتابی مناسب استفاده کنید. از قرار گرفتن در معرض باد شدید، گردوغبار، دود سیگار، دود اگزوز و محیطهای آلوده خودداری کنید؛ بهخصوص در هفته اول که چشم بسیار حساستر است.
۵. به بدن خود فرصت بدهید
عمل ترنس PRK یک مداخله ظریف و حساس است؛ بنابراین انتظار نداشته باشید فردای عمل به زندگی کاملاً عادی برگردید. استراحت، خواب کافی، تغذیه مناسب و مدیریت استرس، بخشی از برنامه مراقبتی شما هستند، نه یک گزینه اختیاری.
برنامه روز ۱ تا ۳ بعد از ترنس PRK در مشهد
روز اول و دو روز بعد از عمل، شلوغترین و حساسترین مقطع از نظر علائم هستند. بسیاری از بیماران در این دوره نیاز به همراه دارند و بهتر است از قبل برای مرخصی و استراحت برنامهریزی کنند.
روز ۱ (روز عمل و شب بعد)
در روز عمل، بعد از انجام ترنس PRK در کلینیک نوید دیدگان یا مرکز مشابه در مشهد، معمولاً لنز پانسمانی نرم روی چشمها گذاشته میشود تا از سطح قرنیه محافظت کند. بلافاصله بعد از عمل، ممکن است دید شما بسیار تار باشد و تحمل نور حتی در فضای داخل ساختمان سخت باشد.
در این روز:
- یک نفر باید همراه شما باشد تا شما را به منزل برساند؛ رانندگی برای خودتان مطلقاً ممنوع است.
- باقی روز را در اتاق نیمهتاریک و آرام سپری کنید، ترجیحاً با چشمانی بسته یا نیمهبسته.
- اگر پزشک مسکن تجویز کرده، طبق دستور از آن استفاده کنید؛ کاهش درد کمک میکند راحتتر بخوابید.
- قطرههای تجویزی (آنتیبیوتیک، ضدالتهاب و اشک مصنوعی) را طبق برنامهای که قبل از خروج از کلینیک به شما آموزش داده شده، با کمک همراه در فواصل مشخص بریزید.
- غذاهای سبک و مایعات کافی مصرف کنید؛ معمولاً تهوع ندارید، اما ممکن است بهدلیل استرس و خستگی، اشتهایتان کم شود.
در ساعات اولیه بعد از عمل، بهتر است برنامهای برای تماشای تلویزیون، کار با گوشی یا اینترنت نداشته باشید؛ چون این فعالیتها هم به چشم فشار میآورد و هم احتمالاً بهدلیل تاری دید اصلاً برایتان جذاب نخواهد بود.
روز ۲؛ شروع مواجهه با علائم واقعی
بسیاری از بیماران در مشهد روز دوم را «سختترین روز» توصیف میکنند. دلیلش این است که ترمیم سطح قرنیه در حال اوج گرفتن است و اعصاب سطحی قرنیه تحریک میشوند؛ در نتیجه:
- سوزش و احساس جسم خارجی میتواند شدیدتر از روز اول باشد.
- اشکریزش و حساسیت به نور همچنان بالاست.
- ممکن است به مسکن بیشتری (طبق نسخه) نیاز داشته باشید.
در روز دوم:
- سعی کنید بخش عمده روز را به استراحت اختصاص دهید؛ خوابیدن با چشمان بسته میتواند حس سوزش را قابلتحملتر کند.
- برای رفتن به سرویس بهداشتی یا آشپزخانه، از عینک آفتابی استفاده کنید تا نور شما را اذیت نکند.
- ساعتهای مصرف قطرهها را با آلارم گوشی یا کمک همراه مدیریت کنید تا نوبتی را فراموش نکنید.
- اگر دکتر شما برای شب محافظ پلاستیکی یا شیلد چشم تجویز کرده، حتماً هنگام خواب از آن استفاده کنید تا ناخواسته چشم را نمالید.
اگر در روز دوم درد شما با مسکن خوراکی تجویز شده قابلتحمل نیست، یا احساس میکنید دید ناگهان بدتر شده، بهتر است با کلینیک تماس بگیرید تا در صورت لزوم معاینه زودتر انجام شود.
روز ۳؛ آغاز کاهش نسبی درد
در روز سوم، هنوز تار دیدن، حساسیت به نور و سوزش وجود دارد، اما در بسیاری از بیماران شدت آن نسبت به روز دوم کمتر میشود. شما ممکن است بتوانید برای چند دقیقه پیامهای گوشی را بخوانید، اما هنوز کار طولانی با صفحهنمایش توصیه نمیشود.
در این روز:
- میتوانید در خانه حرکت بیشتری داشته باشید، اما بهتر است بیرون رفتن در شهر مشهد را به موارد ضروری محدود کنید.
- اگر ویزیت پیگیری برای همین روز تنظیم شده، حتماً سر وقت در کلینیک حاضر شوید؛ پزشک وضعیت اپیتلیوم و لنز پانسمانی را ارزیابی میکند.
- خشکی سطح چشم ممکن است کمی آشکارتر شود؛ در این مرحله استفاده از اشک مصنوعی (در صورت تجویز) نقش مهمی در کاهش احساس سوزش دارد.
هنوز برای کار، درس و رانندگی زود است؛ ذهن خود را آماده کنید که دو تا سه روز اول عملاً «مرخصی کامل چشمی» هستید.
برنامه مراقبت روز ۴ تا ۷ بعد از ترنس PRK
در انتهای روز سوم و شروع روز چهارم، اپیتلیوم جدید کمکم سطح قرنیه را پوشانده است، اگرچه هنوز نازک و بسیار حساس است. در همین دوره است که بسیاری از بیماران میپرسند «چرا هنوز دیدم مثل قبل از عینک واضح نشده؟»؛ در حالی که این انتظار در این مرحله زودهنگام است.
روز ۴؛ گذر از اوج درد به مرحله خشکی
در روز چهارم بعد از ترنس PRK در مشهد، اغلب بیماران میگویند درد و سوزش واضحاً کمتر شده، اما احساس کشیدگی، خشکی و دید مهآلود بیشتر به چشم میآید. همچنان برای بسیاری از فعالیتها نیاز به همراه دارید، اما ممکن است برای مدتهای کوتاهتری بتوانید بدون کمک حرکت کنید.
مراقبتهای مهم در روز ۴:
- استفاده از قطرهها مطابق نسخه ادامه یابد؛ این که «دردم کم شده» به معنی بینیازی از داروها نیست.
- اگر پزشک اجازه داده، میتوانید چند بار در روز با موبایل یا تلویزیون کار کنید، اما بهتر است هر ۱۰ تا ۱۵ دقیقه استراحت بدهید.
- کماکان از شستن مستقیم چشم با آب خودداری کنید؛ برای شستن صورت، احتیاط زیادی بهخرج دهید.
روز ۵؛ دید هنوز نوسان دارد
در روز پنجم، درد شدید معمولاً تمام شده، اما دید ممکن است در طول روز چندینبار تغییر کند؛ صبحها بهتر باشد و عصرها بدتر، یا برعکس. این نوسان در مشهد و هر جای دیگری طبیعی است و به فرایند ترمیم اپیتلیوم و تنظیم اعصاب سطحی مربوط است.
نکات عملی روز ۵:
- میتوانید مطالعه سبک (مثلاً چند صفحه کتاب یا چککردن پیامها) را شروع کنید، اما هر وقت احساس خستگی کردید، بلافاصله چشمها را ببندید و استراحت کنید.
- خروج از منزل در روز روشن مشهد فقط با عینک آفتابی مناسب انجام شود.
- اگر اسید معده، سینوزیت یا آلرژی دارید، حتماً داروهای عمومی خود را طبق روال مصرف کنید، چون سرفه و عطسه شدید هم میتواند فشار داخل چشم را برای لحظهای تغییر دهد.
روز ۶ و ۷؛ زمان احتمالی برداشتن لنز پانسمانی
در بسیاری از پروتکلها، اگر اپیتلیوم قرنیه بهخوبی ترمیم شده باشد، در یکی از روزهای ۵ تا ۷، پزشک لنز پانسمانی را در کلینیک برمیدارد. این کار در مشهد معمولاً در یکی از ویزیتهای برنامهریزیشده انجام میشود. بعد از برداشتن لنز، احساس جسم خارجی بهطور محسوسی کمتر میشود، اما چشم هنوز به خشکی و نور حساس است.
در روز ۶ و ۷:
- بعد از برداشتن لنز پانسمانی، ممکن است یکی دو ساعت احساس متفاوتی داشته باشید؛ این طبیعی است.
- پزشک ممکن است دوز یا نوع قطرهها را کمی تغییر دهد؛ این تغییرات را دقیقاً مطابق دستور دنبال کنید.
- فعالیتهای روزمره ساده در خانه، مانند کارهای سبک آشپزخانه یا کار با کامپیوتر برای مدتهای کوتاه، معمولاً قابل انجام است، اما هنوز زمان ورزش و رانندگی نرسیده است.
در پایان هفته اول، بسیاری از بیماران مشهدی میگویند که «حالا میتوانم به آینده عمل امیدوارتر نگاه کنم»، اما همچنان از خستگی چشم و خشکی شکایت دارند؛ چیزی که در هفته دوم محور اصلی مراقبت میشود.
برنامه هفته دوم بعد از ترنس PRK (روز ۸ تا ۱۴)
در هفته دوم، قرنیه وارد مرحلهای میشود که از نظر احساس بیمار، بسیار راحتتر از هفته اول است، اما از نظر پزشکی هنوز باید با احتیاط با آن رفتار شود. در این دوره، بسیاری از بیماران میپرسند «کی میتوانم به کار برگردم؟» یا «رانندگی در مشهد از چه روزی مجاز است؟».
روز ۸ تا ۱۰؛ افزایش تدریجی فعالیتها
در روزهای ۸ تا ۱۰، دید اغلب بیماران بهطور قابلتوجهی بهتر از هفته اول است، اما هنوز در طول روز نوسان دارد. خشکی چشم و حساسیت به نور، دو شکایت اصلی در این بازه هستند. در هوای خشک یا آلوده، این علائم شدیدتر میشوند؛ موضوعی که در برخی روزهای آلوده مشهد پررنگتر است.
مراقبتها و توصیهها در این دوره:
- استفاده از اشک مصنوعی بدون ماده نگهدارنده (در صورت تجویز) میتواند خشکی و سوزش را کم کند؛ معمولاً استفاده چندباره در روز کاملاً طبیعی است.
- اگر شغل شما اداری است، ممکن است با موافقت پزشک بتوانید از این روزها به کار با ساعات محدود برگردید؛ اما باید بین کار با کامپیوتر هر ۲۰ دقیقه استراحت کوتاهی به چشم بدهید.
- برای حضور در فضای بیرونی مشهد، همچنان استفاده از عینک آفتابی و پرهیز از باد و گردوغبار توصیه میشود.
- آرایش چشم، استفاده از ریمل، خط چشم و لنز رنگی در این دوره ممنوع است؛ اجازه دهید سطح چشم کاملاً تثبیت شود.
روز ۱۱ تا ۱۴؛ تثبیت نسبی دید و عادت به شرایط جدید
در انتهای هفته دوم، بیشتر بیماران گزارش میکنند که در فاصله دور، دیدشان در بیشتر ساعات روز خوب و قابلقبول است، اما در کارهای دقیق نزدیک، مطالعه طولانی یا دید شب، هنوز نوسان یا هاله و خیرگی دارند. این موضوع بهتدریج در هفتههای بعد بهتر میشود.
در این روزها:
- با تأیید چشمپزشک، رانندگی در روز و مسیرهای آشنا ممکن است مجاز شود، اما هنوز بهتر است از رانندگی در شب و مسیرهای ناشناخته پرهیز کنید.
- قطرههای ضدالتهاب طبق برنامه کاهش مییابند، اما مصرف اشک مصنوعی ممکن است برای هفتهها یا حتی ماهها ادامه داشته باشد.
- اگر از شهرهای اطراف برای عمل به مشهد آمدهاید، بهتر است در همین حدود روز ۱۰ تا ۱۴ یک ویزیت تأییدکننده داشته باشید و سپس به شهر خود برگردید.
به یاد داشته باشید که دو هفته اول بعد از ترنس PRK، فقط آغاز مسیر اصلاح دید است؛ نتیجه نهایی معمولاً در چند ماه اول تثبیت میشود، اما کیفیت مراقبت این دو هفته، مسیر کلی را تعیین میکند.
مدیریت درد، سوزش و خشکی چشم؛ از تجربه بیماران مشهدی چه میآموزیم؟
درد و سوزش در چند روز اول و خشکی در هفته دوم، رایجترین علائمی هستند که بیماران بعد از ترنس PRK گزارش میکنند. شناخت راهکارهای عملی برای کاهش این علائم، کمک میکند روزهای ۱ تا ۱۴ را با آرامش بیشتری پشت سر بگذارید.
راهکارهای مدیریت درد و سوزش
- استفاده از مسکنهای تجویز شده در ساعات اولیه، طبق دستور پزشک، بهخصوص قبل از خواب شب.
- استراحت در محیط نیمهتاریک؛ نور کم و آرامش، تحمل درد را آسانتر میکند.
- استفاده از کمپرس سرد روی پلک بسته (فقط در صورت تأیید چشمپزشک) میتواند سوزش را کاهش دهد.
- پرهیز از صحبت طولانی با تلفن همراه یا تمرکز روی صفحهنمایش در روزهای اول، چون میزان پلک زدن را کم و سوزش را بیشتر میکند.
مدیریت خشکی و احساس جسم خارجی
- استفاده منظم از اشک مصنوعی طبق نسخه، حتی اگر احساس خشکی خیلی شدید نباشد.
- نوشیدن آب کافی در طول روز برای کمک به هیدراته ماندن بدن.
- اجتناب از هوای خیلی خشک؛ مثلاً نشستن مستقیم زیر کولر یا بخاری در محیطهای بسته.
- در صورت بیدار شدن شبانه با حس خشکی، استفاده از اشک مصنوعی مطابق دستور پزشک.
در مشهد، بهدلیل بعضی روزهای خشک یا آلوده، خشکی چشم ممکن است در هفتههای بعد نیز ادامه داشته باشد؛ به همین دلیل، پیگیری منظم و هماهنگی با چشمپزشک برای تنظیم برنامه قطرهها اهمیت زیادی دارد.
برنامه قطرهها و نقش آنها در دو هفته اول (نگاه آموزشی)
نوع، تعداد و ساعات مصرف قطرهها را فقط پزشک شما تعیین میکند، اما آشنا بودن با منطق استفاده از آنها باعث میشود درک کنید چرا نباید بدون مشورت، قطرهها را کم یا زیاد کنید. جدول زیر یک الگوی آموزشی (غیرنسخهای) از نقش قطرهها در دو هفته اول بعد از ترنس PRK را نشان میدهد:
| نوع قطره | نقش اصلی | اهمیت در روزهای ۱ تا ۱۴ |
| آنتیبیوتیک | پیشگیری از عفونت سطحی و عمقی | بیشتر در هفته اول و معمولاً با دفعات بیشتر؛ قطع زودهنگام بدون اجازه پزشک خطرناک است. |
| ضدالتهاب | کنترل التهاب، پیشگیری از کدورت سطحی | با دوز بالاتر در روزهای اول و کاهش تدریجی در هفته دوم و بعد از آن، طبق نسخه. |
| اشک مصنوعی | کاهش خشکی، سوزش و احساس جسم خارجی | از روز اول تا هفتهها و گاهی ماهها بعد از عمل؛ هرچه منظمتر استفاده شود، خشکی کمتر آزاردهنده است. |
در کلینیکهای مجهز مشهد، مانند جایی که دکتر سینا شیرزاد چشم پزشک مشهد فعالیت میکند، معمولاً یک برگه یا دفترچه کوچک برای دستور مصرف قطرهها به بیماران داده میشود تا در روزهای اول بعد از عمل، در میان استرس و خستگی، دچار اشتباه در ساعت و نوع دارو نشوند.
حمام، شستوشو و بهداشت فردی بعد از ترنس PRK
مسائل سادهای مانند حمامکردن، شستن صورت و حتی تمیز کردن چشم، برای بیمار بعد از ترنس PRK تبدیل به سؤال جدی میشود؛ بهخصوص در دو هفته اول که سطح چشم در حال ترمیم است.
اصول کلی حمام و شستوشو
- در چند روز اول، حمام باید کوتاه، با آب ولرم و بدون برخورد مستقیم آب و کف به چشم باشد.
- بهتر است سر را خیلی به عقب نگیرید تا آب روی صورت نریزد؛ میتوانید از دوش دستی با فشار کم استفاده کنید.
- برای شستن صورت، از ریختن مستقیم آب روی چشم خودداری کنید؛ با دست تمیز و ملایم، اطراف چشم را تمیز کنید.
- از شامپو و صابونهای معطر و قوی در ناحیه اطراف چشم تا حد امکان استفاده نکنید.
تمیز کردن ترشحات و پلکها
- اگر صبحها گوشه چشم شما ترشحات خفیف دارد، میتوانید با گاز استریل یا دستمال نرم و تمیز، آن را از روی پلک ببندید تمیز کنید.
- هرگز دستمال را روی سطح چشم نکشید و هر دستمال یا گاز را فقط برای یک بار استفاده کنید.
- در صورت ترشحات چرکی، غلیظ یا بوی بد، باید سریعاً به چشمپزشک در مشهد مراجعه کنید؛ چون ممکن است نشانه عفونت باشد.
کار، درس، موبایل و کامپیوتر در دو هفته اول
زندگی امروزی بدون صفحهنمایش تقریباً غیرممکن است، اما در دو هفته اول بعد از ترنس PRK باید یاد بگیریم چطور با موبایل و کامپیوتر آشتی «کنترلشده» داشته باشیم.
- در روزهای ۱ تا ۳، استفاده از موبایل و کامپیوتر بهتر است به حداقل برسد؛ فقط در حد تماس ضروری یا تنظیم آلارمها.
- از روز ۴ به بعد، میتوانید در بازههای کوتاه (مثلاً ۵ تا ۱۰ دقیقه) از موبایل استفاده کنید، سپس چند دقیقه استراحت کنید.
- اگر به کار اداری در مشهد برمیگردید، در هفته دوم سعی کنید ابتدا نصف روز کار کنید و سپس با توجه به تحمل چشم، بهتدریج زمان را زیاد کنید.
- حین کار با صفحهنمایش، قانون ۲۰-۲۰-۲۰ را بهیاد داشته باشید: هر ۲۰ دقیقه، ۲۰ ثانیه به نقطهای در فاصله حداقل ۲۰ فوت (۶ متر) نگاه کنید.
ورزش، رانندگی و سفر بعد از ترنس PRK
برای بسیاری از بیماران فعال، سؤال مهم این است که «کِی میتوانم دوباره ورزش کنم یا در مشهد رانندگی کنم؟». پاسخ دقیق را باید از چشمپزشک خود بگیرید، اما چند قاعده کلی وجود دارد:
- پیادهروی سبک از چند روز بعد از عمل، به شرط رعایت نکات حفاظتی (مثلاً استفاده از عینک آفتابی و پرهیز از باد شدید)، معمولاً مجاز است.
- ورزشهای سنگین، دویدن، بدنسازی سنگین، شنا، سونا و ورزشهای تماسی (فوتبال، رزمی، بسکتبال و…) تا زمانی که پزشک اجازه نداده، باید به تعویق بیفتند؛ اغلب حداقل چند هفته.
- رانندگی در مشهد، بهخصوص شبها و در بزرگراههای پرسرعت، نباید بدون تأیید پزشک شروع شود؛ ابتدا در مسیرهای کوتاه و آشنا در روز تمرین کنید.
- اگر از شهرهای اطراف برای عمل به مشهد سفر کردهاید، بهتر است زمان بازگشت را با ویزیتهای کنترلی هماهنگ کنید تا نیازی به سفرهای مکرر نباشد.
علامتهای هشدار؛ کی باید فوراً به چشمپزشک در مشهد مراجعه کنم؟
در میان همه علائم طبیعی، چند علامت هستند که اگر در هر کدام از روزهای ۱ تا ۱۴ بعد از ترنس PRK مشاهده کردید، نباید صبر کنید تا خودبهخود خوب شوند. این علائم هشدار جدی محسوب میشوند:
- درد شدید و ناگهانی که با مسکنهای تجویز شده هم قابلکنترل نباشد.
- کاهش ناگهانی دید یا حس پردهافتادن جلوی چشم.
- ترشحات چرکی، غلیظ یا بدبو از چشم.
- قرمزی شدید همراه با سردرد، حالت تهوع و حساسیت شدید به نور.
- ضربه مستقیم به چشم عملشده، مثلاً برخورد توپ، آرنج یا جسم تیز.
در چنین شرایطی، حتی اگر خارج از ساعات معمول کاری باشید، باید با کلینیک تماس بگیرید یا به مرکز مجهز چشمپزشکی در مشهد مراجعه کنید؛ تأخیر در مداخله میتواند نتیجه عمل را تحتتأثیر قرار دهد.
نقش ویزیتهای پیگیری نزد دکتر سینا شیرزاد در مشهد
ویزیتهای پیگیری بعد از ترنس PRK، بخشی جداییناپذیر از درمان هستند. در این ویزیتها، جراح وضعیت ترمیم اپیتلیوم، شفافیت قرنیه، فشار داخل چشم و میزان خشکی را بررسی میکند و بر اساس آن تصمیم میگیرد که برنامه دارویی و محدودیتهای شما چگونه تنظیم شود.
دکتر سینا شیرزاد، جراح و متخصص چشم و عضو انجمن چشمپزشکان آمریکا، در مشهد و در کلینیک نوید دیدگان (ملاصدرای ۹) معمولاً برای بیماران ترنس PRK چند ویزیت کلیدی در نظر میگیرد؛ مثل روزهای اول بعد از عمل، پایان هفته اول، پایان هفته دوم و سپس ویزیتهای فاصلهدار در ماههای بعد. اگر امکان استفاده از نوبت اینترنتی دکتر سینا شیرزاد را از طریق سامانه نوبتدهی اینترنتی پزشکم داشته باشید، میتوانید این ویزیتها را با برنامه کاری و زندگی خود در مشهد هماهنگتر تنظیم کنید.
تغذیه، مایعات و سبک زندگی در دو هفته اول بعد از عمل
شاید در نگاه اول، تغذیه و سبک زندگی ارتباطی با عمل ترنس PRK نداشته باشد، اما تجربه نشان داده بیمارانی که در دو هفته اول سبک زندگی سالمتری دارند، تحمل بهتری در برابر درد و خشکی داشته و از نظر روحی هم آرامتر هستند.
- نوشیدن آب کافی و مایعات سالم (مثل دمنوش ملایم) به بدن کمک میکند در روند ترمیم زخمها بهتر عمل کند.
- مصرف میوهها و سبزیجات تازه، منابع پروتئین باکیفیت (مثل مرغ، ماهی، حبوبات) و پرهیز از غذاهای خیلی چرب یا سنگین، باعث میشود احساس کسالت بعد از عمل کمتر شود.
- کاهش مصرف کافئین و پرهیز از سیگار (و حتی بودن در کنار افراد سیگاری) برای سلامت سطح چشم مفید است.
- خواب کافی شبانه، در کنار چرتهای کوتاه روزانه در هفته اول، کمک میکند تحمل درد و خستگی سادهتر شود.
حمایت روحی و مدیریت استرس؛ بخش فراموششده مراقبت بعد از ترنس PRK
بسیاری از بیماران در مشهد، در روزهای اول بعد از ترنس PRK علاوه بر درد و سوزش، با نوعی نگرانی و استرس هم دستوپنجه نرم میکنند: «آیا دیدم خوب میشود؟»، «آیا تاری دید طبیعی است؟»، «مبادا کاری کرده باشم که نتوان جبران کرد». توجه به سلامت روانی در این دوره، بهاندازه مراقبت فیزیکی اهمیت دارد.
- قبل از عمل، از پزشک خود بخواهید روند کلی بهبود، زمانبندی معمول و علائم طبیعی را توضیح دهد؛ دانستن این اطلاعات، بعداً جلوی بسیاری از نگرانیها را میگیرد.
- با خانواده و دوستان خود درباره نیازتان به همراهی در چند روز اول صحبت کنید؛ داشتن همراه در عمل و روزهای بعد، حس امنیت میدهد.
- در روزهای استراحت، میتوانید به پادکست، کتاب صوتی یا موسیقی آرام گوش کنید؛ چون نیازی به استفاده از چشم برای دیدن ندارد.
- از مقایسه روند ترمیم خود با دیگران خودداری کنید؛ هر چشم و هر بدن، سرعت ترمیم مختص خود را دارد.
جمعبندی: برنامهریزی برای ترنس PRK موفق در مشهد
دو هفته اول بعد از ترنس PRK، زمان حساس و تعیینکنندهای است که اگر با آگاهی و همراهی چشمپزشک طی شود، میتواند شما را به دیدی شفاف و پایدار در سالهای آینده برساند. در این مقاله سعی کردیم برنامه مراقبت از روز ۱ تا ۱۴ را بهصورت مرحلهبهمرحله، قابل فهم و متناسب با شرایط بیماران در مشهد توضیح دهیم؛ از مدیریت درد و سوزش، استفاده صحیح از قطرهها، حمام و بهداشت، کار و رانندگی گرفته تا شناخت علائم هشدار و اهمیت ویزیتهای پیگیری.
اگر به فکر عمل حذف عینک هستید و میخواهید بدانید ترنس PRK برای شما مناسب است یا روش دیگری مثل PRK، لیزیک یا فمتولیزیک، بهترین کار یک معاینه و مشاوره تخصصی است. دکتر سینا شیرزاد، جراح و متخصص چشم و عضو انجمن چشمپزشکان آمریکا، در مشهد و در کلینیک نوید دیدگان در ملاصدرای ۹، بهطور تخصصی در زمینه عملهای لیزری، کاتاراکت و بلفاروپلاستی فعالیت میکند و با بررسی دقیق نقشه و ضخامت قرنیه، وضعیت اشک و نیازهای بینایی شما، برنامهای شخصیسازیشده برایتان طراحی میکند.
شما میتوانید از طریق سامانه نوبتدهی اینترنتی پزشکم، نوبت اینترنتی دکتر سینا شیرزاد را در زمان مناسب خود رزرو کنید و در صورت نیاز، برای هماهنگی بیشتر با شماره 09155557721 با کلینیک تماس بگیرید. در جلسه حضوری، علاوه بر انتخاب بهترین روش عمل، برنامه مراقبتهای بعد از ترنس PRK از روز ۱ تا ۱۴ بهطور اختصاصی برای شما تنظیم میشود تا با کمترین عارضه و بیشترین شانس موفقیت، مسیر زندگی بدون وابستگی دائمی به عینک را در مشهد آغاز کنید.
