تفاوت Trans‑PRK با SmartSurfACE | آیا یکی هستند؟

اگر در مشهد زندگی می‌کنید و مدتی است به فکر عمل حذف عینک افتاده‌اید، احتمالاً در سرچ‌ها و صحبت با دوستان و همکاران با چند عنوان مختلف روبه‌رو شده‌اید: PRK، Trans-PRK، SmartSurfACE، فمتولیزیک، اسمایل و… . طبیعی است که این سؤال برایتان پیش بیاید که «Trans-PRK و SmartSurfACE دقیقاً چه فرقی دارند؟» و مهم‌تر از آن «آیا از نظر منِ بیمار مشهدی، این دو عملاً یکی هستند یا نه؟»

در سال‌های اخیر، خیلی از شهروندان مشهدی – از کارمندان ادارات حوالی احمدآباد و بلوار سجاد گرفته تا رانندگان اسنپ در مسیر حرم، دانشجویان خوابگاهی دانشگاه فردوسی و ورزشکاران باشگاه‌های بدنسازی و رزمی – برای حذف عینک سراغ عمل‌های سطحی مثل PRK و Trans-PRK رفته‌اند. در کلینیک‌های مدرن، گاهی برای همین عمل‌ها از عنوان SmartSurfACE نیز استفاده می‌شود. بسیاری از این بیماران برای تصمیم‌گیری دقیق‌تر و فهم تفاوت واقعی این اصطلاحات، به دکتر سینا شیرزاد مراجعه می‌کنند؛ جراح و متخصص چشم، عضو انجمن چشم‌پزشکان آمریکا و فعال در حوزه عمل‌های لیزری (PRK، ترنس-PRK، فمتولیزیک، SMILE/ATOS)، کاتاراکت و بلفاروپلاستی در مشهد، ملاصدرای ۹، کلینیک نوید دیدگان. امکان مشاهده اطلاعات کامل و نوبت‌دهی اینترنتی از طریق پروفایل ایشان در سامانه پزشکم وجود دارد:
دکتر سینا شیرزاد

در این مقاله، به‌صورت مرحله‌به‌مرحله و با زبان غیرتخصصی اما دقیق، بررسی می‌کنیم که Trans-PRK چیست، SmartSurfACE دقیقاً چه مفهومی دارد، تفاوت‌های تکنیکی و کاربردی این دو چیست، کیفیت دید و دوران نقاهت آن‌ها برای یک فرد مشهدی چگونه است، هزینه هر کدام در مقایسه با سایر روش‌ها در مطب دکتر سینا شیرزاد در چه محدوده‌ای است و در نهایت، برای شغل و سبک زندگی شما – چه کارمند، چه راننده، چه دانشجو یا ورزشکار – کدام گزینه منطقی‌تر است.

آشنایی با عمل‌های سطحی قرنیه؛ از PRK تا Trans-PRK و SmartSurfACE

برای اینکه تفاوت Trans-PRK و SmartSurfACE را خوب درک کنید، ابتدا باید بدانیم عمل‌های سطحی قرنیه چه هستند و چرا اصلاً از آن‌ها استفاده می‌کنیم.

• PRK کلاسیک: در این روش، ابتدا لایه سطحی قرنیه (اپیتلیوم) با ابزار یا محلول الکلی برداشته می‌شود، سپس لیزر اکسایمر روی سطح زیرین قرنیه تابانده می‌شود تا نمره چشم اصلاح شود. در پایان، اپیتلیوم دوباره رشد می‌کند.
• Trans-PRK: نسخه جدیدتر PRK که در آن، خود لیزر، هم اپیتلیوم و هم لایه زیرین را در یک مرحله برمی‌دارد؛ یعنی هیچ وسیله‌ای سطح چشم را لمس نمی‌کند و عمل کاملاً «No-touch» است.
• SmartSurfACE: یک عنوان تجاری/فنی برای نوع خاصی از پروفایل لیزری در روش‌های No-touch است؛ در واقع نوعی Trans-PRK با طراحی ویژه سطح تراش و الگوریتم نرم‌افزاری برای صاف‌تر شدن سطح قرنیه و بهبود کیفیت دید.

به‌طور خلاصه می‌توان گفت: همه SmartSurfACE ها نوعی Trans-PRK هستند، اما همه Trans-PRK ها SmartSurfACE نیستند. SmartSurfACE را می‌توانید به‌عنوان یک «پکیج نرم‌افزاری و پروفایل درمانی پیشرفته» در خانواده عمل‌های سطحی بدون تماس در نظر بگیرید.

Trans-PRK چیست؟ نسخه بدون تماس PRK به زبان ساده

در Trans-PRK (ترنس پی-آر-کی)، بر خلاف PRK کلاسیک:

• اپیتلیوم (لایه سطحی قرنیه) با ابزار مکانیکی یا الکل برداشته نمی‌شود،
• بلکه خود لیزر اکسایمر ابتدا طبق برنامه، اپیتلیوم را لایه‌به‌لایه برمی‌دارد،
• و در ادامه، بدون نیاز به توقف، لیزر روی استرومای قرنیه کار می‌کند و نمره را اصلاح می‌کند.

این کار چند مزیت مهم دارد:

• چشم در طول عمل با ابزار تماسی، مالش یا خراش سطحی مواجه نمی‌شود؛ بنابراین اصطلاحاً «No-touch» است.
• ضخامت اپیتلیوم به‌طور متوسط و قابل‌پیش‌بینی در برنامه نرم‌افزاری لحاظ می‌شود.
• ریسک خطای ناشی از دستکاری دستی اپیتلیوم کاهش می‌یابد.

در پایان عمل، مانند PRK، یک لنز تماسی نرم (لنز پانسمان) روی قرنیه قرار می‌گیرد که معمولاً ۳ تا ۵ روز بعد در مطب برداشته می‌شود. اپیتلیوم در همین چند روز دوباره رشد می‌کند و سطح قرنیه را می‌پوشاند.

SmartSurfACE چیست؟ یک Trans-PRK «هوشمندتر»

SmartSurfACE یک نام تجاری برای پروفایل درمانی خاص در بعضی دستگاه‌های لیزر است که در عمل، نوعی Trans-PRK پیشرفته محسوب می‌شود. ایده کلی در SmartSurfACE این است که:

• الگوریتم نرم‌افزاری لیزر، اپیتلیوم و استروما را با طرحی بهینه‌تر و «صاف‌تر» تراش می‌دهد،
• سطح نهایی قرنیه پس از عمل، هموارتر و از نظر اپتیکی نرم‌تر باشد،
• دید اولیه در روزهای بعد از عمل، سریع‌تر و با هاله و خیرگی کمتر بهبود پیدا کند.

به بیان ساده، SmartSurfACE همچنان همان عمل Trans-PRK است، اما:

• پروفایل تراش لیزر در آن هوشمندانه‌تر طراحی شده،
• به‌نوعی «پولیش نرم» روی سطح قرنیه اعمال می‌شود،
• و هدف اصلی آن، کیفیت دید بهتر، به‌خصوص در مراحل اولیه و کاهش احساس ناصافی سطح است.

از دید بیمار، تفاوت اصلی SmartSurfACE با Trans-PRK کلاسیک، در جزئیات نرم‌افزاری، کیفیت دید و سرعت ریکاوری است، نه در اصول پایه عمل. به همین خاطر است که در بعضی کلینیک‌ها، این دو اسم تقریباً به‌جای هم استفاده می‌شوند، در حالی که از نظر علمی، SmartSurfACE دقیقاً همان Trans-PRK ساده نیست، بلکه نسخه ارتقایافته و الگوریتم‌محور آن است.

آیا Trans-PRK و SmartSurfACE از نظر بیمار «یکی» هستند؟

جواب کوتاه: تقریباً شبیه هم، ولی نه کاملاً یکی.

• از نظر فرآیند کلی برای بیمار (قطره بی‌حسی، عدم تماس ابزار، لنز پانسمان و ترمیم چندروزه اپیتلیوم)، هر دو برای بیمار مشابه به نظر می‌رسند.
• از نظر نوع بیهوشی (فقط قطره)، مدت زمان حضور در کلینیک، نوع مراقبت بعد از عمل (قطره‌ها، استراحت، اجتناب از مالیدن چشم) هم تفاوت روزمره زیادی دیده نمی‌شود.
• اما از نظر نحوه پخش تراش روی قرنیه، نرم‌بودن سطح، احتمال هاله در هفته‌های اول و سرعت رسیدن به دید باکیفیت، SmartSurfACE می‌تواند در بسیاری از بیماران یک گام جلوتر باشد؛ البته به شرط استفاده روی دستگاه مدرن و تنظیمات درست توسط جراح.

به بیان دیگر، اگر شما در مشهد قرار است عمل سطحی No-touch انجام دهید، از نظر تجربه کلی بعد از عمل، Trans-PRK و SmartSurfACE برایتان بازه‌ای مشابه را رقم می‌زنند، اما SmartSurfACE را می‌توان در خانواده همان Trans-PRK، با تمرکز بیشتر روی کیفیت دید و سطح قرنیه دانست.

مقایسه تکنیکی Trans-PRK و SmartSurfACE

برای شفاف‌تر شدن تفاوت‌ها، جدول زیر را ببینید:

این تفاوت‌ها بیشتر در سطح «جزییات» و «پروفایل درمان» هستند، نه در اصول کلی عمل. از همین‌جا می‌توان فهمید که چرا در پاسخ به سؤال «آیا Trans-PRK و SmartSurfACE یکی هستند؟» باید گفت: SmartSurfACE را می‌توان نوعی Trans-PRK هوشمندتر دانست، نه دو دنیای کاملاً جدا.

مراحل عمل در Trans-PRK و SmartSurfACE از دید بیمار مشهدی

از نگاه شما به‌عنوان بیمار، چه Trans-PRK انجام دهید و چه SmartSurfACE، روند ورود تا خروج از کلینیک تقریباً مشابه است:

• چند قطره بی‌حسی در چشم‌ها چکانده می‌شود.
• پلک‌ها با وسیله‌ای کوچک باز نگه داشته می‌شوند.
• چشم روبه‌روی نور هدف قرار می‌گیرد؛ تماس ابزار مکانیکی روی سطح قرنیه وجود ندارد.
• لیزر روی چشم کار می‌کند؛ شما ممکن است نور و صدای دستگاه را حس کنید، اما درد واقعی ندارید.
• در انتها، لنز پانسمان روی قرنیه گذاشته می‌شود.

تفاوت اصلی در این است که در SmartSurfACE، الگوریتم لیزر به‌گونه‌ای طراحی شده که در حین همین مراحل، سطح بعد از تراش هموارتر و «پولیش‌شده‌تر» باشد. اما این تفاوت را شما در حین عمل حس نمی‌کنید؛ بلکه بیشتر در کیفیت دید روزها و هفته‌های بعدی احساس خواهید کرد.

درد، هاله و سرعت برگشت دید در Trans-PRK و SmartSurfACE

هم در Trans-PRK و هم در SmartSurfACE، چون اپیتلیوم سطحی قرنیه برداشته می‌شود، در چند روز اول بعد از عمل، درد، سوزش و اشک‌ریزش قابل‌انتظار است. معمولاً:

• روزهای ۱ تا ۳ بیشترین سوزش و اشک‌ریزش گزارش می‌شود؛
• پس از روز سوم، درد به‌تدریج کم می‌شود؛
• با برداشتن لنز پانسمان (معمولاً روز ۳ تا ۵)، چشم‌ها حساس‌تر می‌شوند اما روند بهبود دید سریع‌تر به چشم می‌آید.

از نظر کیفیت دید:

• در هر دو روش، دید روزانه در هفته‌های اول نوسان‌دار است،
• هاله و خیرگی در شب (مثلاً هنگام رانندگی از حرم به سمت بولوار وکیل‌آباد) در ماه‌های اول شایع است،
• در بسیاری از بیماران که SmartSurfACE با پروفایل مناسب انجام می‌شود، گزارش می‌شود که دید اولیه کمی نرم‌تر و «کمتر دندانه‌دار» احساس می‌شود.

با این حال، تأکید مهم این است که روند کلی ترمیم در هر دو روش چند ماه زمان می‌طلبد و نقش مراقبت‌ها، اشک مصنوعی و پرهیز از خشکی چشم در مشهد را نمی‌توان دست‌کم گرفت.

تأثیر سبک زندگی مشهدی بر انتخاب Trans-PRK یا SmartSurfACE

انتخاب بین Trans-PRK ساده و پروفایلی مثل SmartSurfACE فقط موضوع تکنیک نیست؛ به سبک زندگی شما نیز ربط دارد:

• اگر راننده شب‌کار هستید (اسنپ، تاکسی، آژانس، اتوبوس)، کیفیت دید شب برای شما حیاتی است؛ در این حالت، استفاده از پروفایل‌های نرم‌تر و طراحی‌های شبیه SmartSurfACE می‌تواند مزیت ویژه‌ای داشته باشد.
• اگر کارمند اداری در مرکز شهر هستید و بیشتر روز را زیر نور مهتابی و پشت سیستم می‌گذرانید، مدیریت خشکی چشم و کیفیت دید در فاصله میانه (مانیتور) برایتان مهم است؛ در این‌جا نیز پروفایل‌های سطح صاف‌تر می‌توانند به کاهش آزار دیدی کمک کنند.
• اگر دانشجو هستید و ساعت‌های زیادی به مطالعه و کلاس مشغولید، سرعت رسیدن به دید قابل‌قبول و کاهش نوسان دید می‌تواند برای مدیریت ترم‌ها مهم باشد.

چشم‌پزشکی مانند دکتر سینا شیرزاد، در مشهد، هنگام انتخاب پروفایل درمانی برای Trans-PRK، این پرسوناهای واقعی را در نظر می‌گیرد؛ یعنی اگر دستگاه و نرم‌افزار امکان پروفایل‌های نرم‌تر و Smart-like داشته باشد، برای راننده‌ها و کاربرهای سنگین دید شب، اولویت بیشتری به این نوع طراحی داده می‌شود.

هزینه Trans-PRK و جایگاه SmartSurfACE در جدول قیمت‌ها

یکی از دغدغه‌های اساسی خانواده‌های مشهدی در کنار بحث علمی، موضوع قیمت است. بر اساس اطلاعات اعلام‌شده از سوی کلینیک نوید دیدگان (در زمان نگارش این مطلب)، هزینه عمل‌های لیزری برای هر دو چشم در مطب دکتر سینا شیرزاد به‌صورت زیر است (میلیون تومان):

در عمل، SmartSurfACE معمولاً در همان خانواده Trans-PRK و روی دستگاه‌های مدرن با پروفایل‌های هوشمند اجرا می‌شود، بنابراین در بسیاری از مراکز، در دسته قیمت ترنس-PRK یا نزدیک به آن قرار می‌گیرد. طبق توضیحات مطب دکتر شیرزاد:

• برای همه این عمل‌ها ضمانت ۱۰۰٪ از نظر پوشش اصلاح تکمیلی در صورت نیاز وجود دارد،
• شرایط پرداخت اقساط تا سه ماه برای مدیریت مالی خانواده‌ها در نظر گرفته شده است،
• و از به‌روزترین دستگاه‌های لیزری موجود در کشور برای انجام این عمل‌ها استفاده می‌شود.

نتیجه این است که اگر بعد از معاینه مشخص شود عمل سطحی No-touch (در قالب Trans-PRK یا پروفایل‌های مشابه SmartSurfACE) بهترین گزینه برای قرنیه شماست، از نظر مالی می‌توانید عدد حدود ۴۰ میلیون تومان (با تخفیف) را برای هر دو چشم در این مرکز در نظر بگیرید و آن را نسبت به PRK، فمتولیزیک و SMILE بسنجید.

مزایا و محدودیت‌های Trans-PRK و SmartSurfACE در یک نگاه

برای جمع‌بندی بخش مقایسه، جدول زیر مزایا و برخی محدودیت‌ها را خلاصه می‌کند:

این جدول نشان می‌دهد که SmartSurfACE را می‌توان بیشتر به‌عنوان یک «ارتقا» روی Trans-PRK در نظر گرفت، نه یک روش کاملاً مستقل و بی‌ربط.

سوال‌هایی که باید درباره Trans-PRK و SmartSurfACE از چشم‌پزشک بپرسید

برای اینکه تصمیم‌تان درباره عمل سطحی در مشهد واقعاً آگاهانه باشد، در جلسه مشاوره می‌توانید این سوال‌ها را از دکتر بپرسید:

• با توجه به نقشه قرنیه و ضخامت چشم من، آیا Trans-PRK برای من ایمن است؟
• آیا دستگاه شما پروفایل‌های نرم‌تر شبیه SmartSurfACE را ارائه می‌دهد؟
• در شغل و سبک زندگی من (مثلاً رانندگی شب، کار پشت سیستم، ورزش)، کیفیت دید شب بعد از این عمل چطور خواهد بود؟
• احتمال هاله و خیرگی در ماه‌های اول چقدر است و چطور مدیریت می‌شود؟
• اگر بخواهم از نظر اقتصادی بین PRK، Trans-PRK و فمتولیزیک تصمیم بگیرم، شما با توجه به چشم من کدام را پیشنهاد می‌کنید و چرا؟

پاسخ‌های شفاف و صادقانه به این سوال‌ها، معیار خوبی برای ارزیابی علمی و اخلاقی بودن روند مشاوره در هر مرکز خواهد بود.

جمع‌بندی: آیا Trans-PRK و SmartSurfACE یکی هستند؟

حالا می‌توانیم به سؤال ابتدایی برگردیم: «تفاوت Trans-PRK با SmartSurfACE چیست؟ آیا یکی هستند؟»

• از نظر ماهیت عمل، هر دو در خانواده عمل‌های سطحی No-touch قرار می‌گیرند: اپیتلیوم با لیزر برداشته می‌شود و قرنیه بدون فلپ عمیق اصلاح می‌شود.
• SmartSurfACE را می‌توان به‌طور ساده یک پروفایل نرم‌افزاری پیشرفته برای اجرای Trans-PRK دانست که روی کیفیت سطح قرنیه و دید اولیه تمرکز بیشتری دارد.
• از نظر تجربه کلی بیمار (درد چند روز اول، لنز پانسمان، روند ترمیم چندماهه)، شباهت زیادی بین این دو وجود دارد.
• اما در سطح جزئیات اپتیکی، شکل تراش و نرمی سطح، SmartSurfACE گام اضافه‌ای نسبت به Trans-PRK ساده برمی‌دارد.

برای شما که در مشهد زندگی می‌کنید و بین عینک و عمل سطحی مردد هستید، نکته مهم این است که:

• قبل از انتخاب نام روش، قرنیه شما باید دقیق بررسی شود،
• شغل، میزان رانندگی – به‌خصوص رانندگی شب –، نوع ورزش و بودجه‌تان باید در نظر گرفته شود،
• و سپس با کمک چشم‌پزشک، انتخاب کنید که آیا Trans-PRK، نسخه‌های پیشرفته‌تر آن، یا روش‌های دیگر (مثل فمتولیزیک یا SMILE) برای شما منطقی‌تر است.

اگر در مشهد هستید و می‌خواهید این تصمیم را با خیال راحت و پشتوانه علمی بگیرید، می‌توانید برای معاینه و مشاوره کامل به دکتر سینا شیرزاد – جراح و متخصص چشم، عضو انجمن چشم‌پزشکان آمریکا و فعال در عمل‌های PRK، ترنس-PRK، فمتولیزیک، SMILE/ATOS، کاتاراکت و بلفاروپلاستی – در مشهد، ملاصدرای ۹، کلینیک نوید دیدگان مراجعه کنید. ایشان با بررسی نقشه قرنیه، ضخامت، نمره چشم، سبک زندگی و همچنین شرایط مالی (شامل تخفیف‌ها، ضمانت ۱۰۰٪ و امکان پرداخت اقساط تا سه ماه)، به شما کمک می‌کند:

• بدانید در چشم شما Trans-PRK ساده بهتر است یا استفاده از پروفایل‌های پیشرفته شبیه SmartSurfACE،
• کیفیت احتمالی دید شب و روز شما بعد از عمل چگونه خواهد بود،
• و از بین روش‌های مختلف، کدام گزینه تعادل بهتری بین ایمنی، کیفیت دید، سرعت ترمیم و هزینه برای زندگی واقعی شما در مشهد فراهم می‌کند.

برای رزرو وقت، می‌توانید از نوبت‌دهی اینترنتی سامانه پزشکم استفاده کنید یا با شماره 09155557721 تماس بگیرید. یک جلسه مشاوره دقیق، قبل از هر عمل لیزری، بهترین سرمایه‌گذاری برای چشمان شما و دید مطمئن‌تان در خیابان‌ها و جاده‌های مشهد است.