عمل لیزری پی آر کی (PRK) یکی از روشهای رایج حذف عینک است که بهویژه برای افرادی با قرنیه نازک یا شرایط خاص قرنیه، انتخاب مناسبی محسوب میشود. اما در مقایسه با روشهایی مثل لیزیک و فمتولیزیک، دوران نقاهت بعد از PRK کمی طولانیتر و همراه با درد و تاری دید بیشتر در روزهای اول است. آگاهی از آنچه در این دوران اتفاق میافتد، میتواند استرس شما را کاهش دهد و کمک کند بهتر با این دوره کنار بیایید.
در مشهد، بسیاری از بیماران برای حذف عینک یا کاهش وابستگی به عینک و لنز تماسی، عمل PRK را با راهنمایی و نظارت دکتر سینا شیرزاد چشم پزشک مشهد انجام میدهند. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره زمانبندی معاینه و نوع عمل مناسب، میتوانید از طریق نوبتدهی اینترنتی در سامانه پزشکم، صفحه پروفایل دکتر سینا شیرزاد را مشاهده کرده و نوبت رزرو کنید.
در این مقاله، بهصورت مرحلهبهمرحله توضیح میدهیم دوران نقاهت بعد از PRK چگونه است، چه مقدار درد و تاری دید طبیعی است، چه مراقبتهایی لازم است و در چه شرایطی باید سریعتر با پزشک خود تماس بگیرید.
چرا دوران نقاهت بعد از PRK با لیزیک و فمتولیزیک متفاوت است؟
در عمل لیزیک و فمتولیزیک، روی قرنیه یک فلپ نازک ایجاد میشود، لیزر روی لایههای عمقیتر اعمال شده و سپس فلپ روی قرنیه برگردانده میشود؛ به همین دلیل، سطح قرنیه آسیب کمتری میبیند و بهبود سطحی چشم سریعتر است. اما در پی آر کی، ابتدا لایه سطحی قرنیه (اپیتلیوم) برداشته میشود و لیزر مستقیماً روی سطح قرنیه اعمال میگردد؛ اپیتلیوم بعد از چند روز مجدداً روی قرنیه رشد میکند.
بههمین دلیل:
- در چند روز اول بعد از PRK، چشم حساستر و درد و سوزش بیشتر است.
- تا زمان ترمیم لایه سطحی، تاری دید و احساس جسم خارجی طبیعی است.
- دوره بازگشت به کار یا رانندگی ممکن است کمی طولانیتر باشد.
با این حال، نتیجه نهایی PRK در بسیاری از بیماران مشابه لیزیک و فمتولیزیک است و در صورتی که توسط چشمپزشکی باتجربه برنامهریزی و انجام شود، میتواند دید پایدار و باکیفیتی ایجاد کند.
روزهای اول بعد از PRK؛ از درد تا تاری دید
بیشتر نگرانی بیماران مربوط به روزهای ابتدایی بعد از عمل است. دانستن اینکه هر روز چه اتفاقی میافتد، کمک میکند روند ترمیم برایتان قابل پیشبینیتر باشد و در برابر علائم طبیعی، کمتر نگران شوید.
جدول کلی سیر بهبود در هفته اول بعد از PRK
| روز بعد از عمل | وضعیت درد و سوزش | کیفیت دید | توضیح کلی |
| روز ۱ | متوسط تا شدید، سوزش و اشکریزش | تاری قابل توجه | اولین روز بعد از عمل، چشم بسیار حساس است؛ استفاده منظم از قطرهها و مسکن طبق نسخه پزشک ضروری است. |
| روز ۲ | معمولاً اوج درد یا نزدیک به اوج | تاری، حساسیت به نور | احساس جسم خارجی، سوزش و آبریزش همچنان وجود دارد؛ استراحت در محیط تاریک کمککننده است. |
| روز ۳ | کاهش تدریجی درد | تاری دید ادامه دارد | اپیتلیوم سطحی در حال ترمیم است؛ ممکن است لنز پانسمان هنوز در چشم باشد. |
| روز ۴ | اغلب درد خفیف یا فقط ناراحتی | دید هنوز کاملاً شفاف نیست | در بسیاری از بیماران، لنز پانسمان برداشته میشود؛ احساس راحتی بیشتر میشود. |
| روز ۵ تا ۷ | معمولاً بدون درد یا فقط کمی خشکی | بهبود تدریجی، اما نوساندار | تاری دید کمکم کمتر میشود؛ نویزهای بینایی مثل هاله یا خیرگی ممکن است هنوز وجود داشته باشد. |
این جدول یک الگوی کلی است و ممکن است تجربه هر فرد کمی متفاوت باشد. دکتر سینا شیرزاد چشم پزشک مشهد در ویزیتهای بعد از عمل، بر اساس شرایط قرنیه و حس خود بیمار، وضعیت ترمیم را روزبهروز ارزیابی میکند.
درد بعد از PRK؛ چه مقدار طبیعی است؟
بهطور معمول، مقداری درد، سوزش، سوزنسوزن شدن، اشکریزش و حساسیت به نور تا چند روز بعد از PRK طبیعی است. شدت این علائم در روزهای ۲ و ۳ میتواند بیشتر باشد و سپس بهتدریج کاهش یابد.
برای کنترل درد، پزشک معمولاً ترکیبی از این موارد را تجویز میکند:
- قطرههای مخصوص برای کاهش التهاب و کمک به ترمیم سطح قرنیه
- قطرههای اشک مصنوعی برای کاهش خشکی و سوزش
- مسکن خوراکی طبق نسخه، برای کنترل درد در چند روز اول
- لنز پانسمان (لنز تماسی نرم) که روی قرنیه قرار میگیرد و مانند محافظ عمل میکند
اگر درد بهطور غیرعادی شدید باشد، بهخصوص همراه با کاهش دید ناگهانی یا ترشحات غیرطبیعی از چشم، باید هرچه سریعتر با پزشک خود تماس بگیرید.
تاری دید بعد از PRK؛ از چه زمانی بهتر میشود؟
بسیاری از بیماران انتظار دارند بلافاصله بعد از عمل، دیدشان شفاف شود؛ اما در PRK، چنین انتظاری واقعبینانه نیست.
- در چند روز اول، تاری دید کاملاً طبیعی است و حتی ممکن است در بعضی لحظات بدتر بهنظر برسد.
- بعد از ترمیم لایه سطحی (معمولاً تا پایان هفته اول)، دید بهتدریج بهتر میشود اما هنوز نوسان دارد.
- در هفتههای بعد، دید هر روز کمی بهتر میشود و اغلب بیماران طی چند هفته تا چند ماه به دید پایدار و قابل قبول میرسند.
معمولاً در ویزیتهای پیگیری، پزشک روند بهبود دید را با اندازهگیری دقیق کنترل میکند. اگر تاری دید بهطور غیرمعمول زیاد، یکطرفه یا همراه با درد شدید باشد، باید سریع بررسی شود.
مراقبتهای مهم در دوران نقاهت بعد از PRK
موفقیت نهایی PRK فقط به کیفیت عمل جراحی بستگی ندارد؛ رعایت دقیق مراقبتهای بعد از عمل توسط خود بیمار هم نقش بسیار مهمی در کیفیت دید نهایی، کاهش عوارض و سرعت ترمیم دارد.
کارهای مهمی که باید انجام دهید
- استفاده منظم و بهموقع از قطرهها و داروها دقیقاً طبق نسخه پزشک
- پرهیز از دستزدن و مالیدن چشمها، مخصوصاً در چند روز اول
- استفاده از عینک آفتابی با محافظ UV در بیرون از منزل
- استراحت چشم، کاهش استفاده از موبایل و کامپیوتر در روزهای اول
- خواب کافی و استراحت در محیط نیمهتاریک در زمانهایی که سوزش و حساسیت بیشتر است
- حضور در ویزیتهای پیگیری در زمانهای تعیینشده
کارهایی که باید موقتاً از آنها اجتناب کنید
- شنا در استخر، دریا یا جکوزی در چند هفته اول
- استفاده از لوازم آرایش چشم تا زمانی که پزشک اجازه دهد
- قرار گرفتن در معرض دود، گرد و غبار شدید یا مواد شیمیایی تحریککننده
- کارهای سنگین و فعالیتهای ورزشی تماسی (فوتبال، ورزشهای رزمی و… ) تا پایان دوران توصیهشده
جدول کارهای مجاز و زمان تقریبی شروع آنها بعد از PRK
| فعالیت | زمان تقریبی آغاز | توضیح |
| کار با موبایل و تلویزیون | بعد از چند روز، بهصورت محدود | در روزهای اول بهتر است زمان استفاده کوتاه باشد و اگر سوزش و خستگی چشم زیاد شد، استراحت دهید. |
| کار اداری سبک | حدود یک هفته بعد از عمل | بسته به کیفیت دید و شغل، ممکن است برخی افراد زودتر یا دیرتر برگردند؛ تصمیم نهایی با پزشک است. |
| رانندگی | بعد از تایید پزشک در ویزیت کنترل | باید دید دور و عمقسنجی شما در حد ایمن باشد؛ بههیچوجه خودسرانه رانندگی را شروع نکنید. |
| آرایش چشم | معمولاً بعد از چند هفته | زمان دقیق را پزشک تعیین میکند؛ آرایش زودهنگام میتواند خطر عفونت را بالا ببرد. |
| شنا و ورزشهای آبی | چند هفته تا چند ماه بعد | بهدلیل خطر عفونت و تحریک قرنیه، بهتر است تا زمان مجاز از شنا خودداری کنید. |
| ورزشهای تماسی | معمولاً بعد از تثبیت کامل ترمیم | در ورزشهایی که احتمال ضربه به چشم وجود دارد، باید محتاطتر بود و از محافظ چشم استفاده کرد. |
برنامهریزی دقیق بازگشت به فعالیتها باید بر اساس وضعیت هر بیمار و نظر چشمپزشک انجام شود؛ به همین دلیل، در ویزیتهای پیگیری نزد دکتر سینا شیرزاد در کلینیک نوید دیدگان، مشهد، ملاصدرای ۹ این موارد بهصورت اختصاصی برای شما توضیح داده میشود.
خشکی چشم، هاله و حساسیت به نور بعد از PRK
در دوران نقاهت بعد از PRK، خشکی چشم و احساس سوزنسوزن شدن یا وجود جسم خارجی در چشم، بسیار شایع است. همچنین در محیطهای پرنور یا هنگام رانندگی شب، ممکن است هاله اطراف چراغها، خیرگی یا پخش شدن نور را تجربه کنید.
این علائم در اغلب موارد، با گذشت زمان و استفاده منظم از قطرههای تجویزشده بهتدریج کاهش مییابند. اما اگر:
- خشکی چشم با وجود استفاده از قطرهها بسیار آزاردهنده باشد،
- هاله و خیرگی بهطور ناگهانی بدتر شود،
- یا همراه با کاهش دید و درد باشد،
باید حتماً موضوع را در ویزیت بعدی مطرح کنید یا زودتر با پزشک تماس بگیرید.
ویزیتها و پیگیریهای بعد از عمل PRK نزد دکتر سینا شیرزاد
بعد از عمل، معمولاً برنامهای برای ویزیتهای پیگیری تنظیم میشود؛ این برنامه ممکن است با توجه به شرایط هر بیمار کمی متفاوت باشد، اما معمولاً شامل:
- ویزیت روزها یا چند روز بعد از عمل برای بررسی اپیتلیوم و لنز پانسمان
- ویزیتهای بعدی در هفتهها و ماههای آتی برای ارزیابی کیفیت دید و وضعیت قرنیه
- تنظیم تدریجی مصرف قطرهها بر اساس روند ترمیم
این ویزیتها فرصتی مهم برای مطرح کردن سوالات، بیان نگرانیها و اطلاع از وضعیت بهبود شما هستند. استفاده از دریافت نوبت اینترنتی از طریق سامانه پزشکم برای هماهنگی با دکتر سینا شیرزاد چشم پزشک مشهد باعث میشود بدون معطلی و در زمان مناسب، ویزیتهای خود را انجام دهید.
PRK در مقایسه با لیزیک و فمتولیزیک از نظر دوران نقاهت
از نظر نتیجه نهایی، هر سه روش لیزیک، فمتولیزیک و PRK میتوانند دید بسیار خوبی به بیمار بدهند؛ تفاوت اصلی، در دوران نقاهت و احساس بیمار در هفتههای اول است:
- در لیزیک و فمتولیزیک، درد کمتر و بازگشت به کار سریعتر است، اما ایجاد فلپ بر روی قرنیه انجام میشود.
- در PRK، فلپی ایجاد نمیشود و سطح قرنیه با گذشت زمان ترمیم میشود؛ به همین دلیل درد و تاری دید در روزهای اول بیشتر، اما ساختار قرنیه در برخی موارد پایدارتر باقی میماند.
اینکه کدام روش برای شما مناسبتر است، به سن، نمره عینک، ضخامت قرنیه و وضعیت سلامت چشمتان بستگی دارد و بعد از بررسی کامل توسط چشمپزشک مشخص میشود.
چه علائمی در دوران نقاهت بعد از PRK هشداردهنده است؟
بسیاری از علائم مثل سوزش، اشکریزش، خشکی و تاری دید در حدی که انتظار میرود، کاملاً طبیعی است. اما در صورت مشاهده هر یک از موارد زیر، باید سریعتر با پزشک خود تماس بگیرید:
- درد بسیار شدید و مداوم که با مسکنهای تجویزشده هم کنترل نمیشود
- کاهش ناگهانی دید یا بدتر شدن شدید دید پس از دورهای از بهبود
- ترشحات چرکی یا زردرنگ از چشم
- قرمزی شدید و رو به افزایش چشم همراه با درد
- بروز ناگهانی لکههای سیاه، ر闪 نور یا احساس پرده جلوی چشم
این علائم ممکن است نشانه عفونت، التهاب شدید یا سایر مشکلات جدی باشند که نیاز به بررسی فوری دارند. داشتن ارتباط راحت و دسترسی به پزشک، بهویژه در چند هفته اول بعد از عمل، اهمیت زیادی دارد؛ به همین خاطر انتخاب پزشکی باتجربه و پاسخگو مانند دکتر سینا شیرزاد در مشهد میتواند به شما آرامش بیشتری بدهد.
جمعبندی: چگونه دوران نقاهت بعد از PRK را راحتتر پشت سر بگذاریم؟
دوران نقاهت بعد از PRK، دورهای است که در آن کمی صبوری، همکاری با پزشک و رعایت دقیق توصیهها میتواند تفاوت زیادی در نتیجه نهایی ایجاد کند. دانستن اینکه:
- درد و سوزش در چند روز اول طبیعی است،
- تاری دید در هفتههای اول بهتدریج بهتر میشود،
- خشکی چشم، هاله و حساسیت به نور معمولاً گذرا هستند،
- و پیگیریها و مراقبتها بخش مهمی از درمان هستند،
باعث میشود با آرامش بیشتری این دوران را طی کنید. اگر در مشهد هستید و قصد انجام عمل حذف عینک با PRK را دارید، معاینه و مشاوره با دکتر سینا شیرزاد چشم پزشک مشهد در مشهد، ملاصدرای ۹، کلینیک نوید دیدگان میتواند به شما کمک کند تا با شناخت دقیق از شرایط چشم خود، بهترین تصمیم را برای آینده بیناییتان بگیرید.
