دریافت نوبت

مجله بیماری‌ های عفونی

این هاب برای پرسش‌های عفونی طراحی شده است. اگر با تب، سرفه، سوزش ادرار، اسهال، زخم پوستی یا تودهٔ لنفی روبه‌رو هستید، مسیرهای کوتاه و عملی پیش روست. ابتدا نشانه‌های هشدار را بشناسید، سپس تشخیص و درمان را مرحله‌به‌مرحله پیش ببرید و از مصرف بی‌مورد آنتی‌بیوتیک پرهیز کنید.

سوالات متداول

وقتی با لرز شدید، گیجی، سفتی گردن، تنگی‌نفس یا افت فشار همراه شود.
الگوی علائم، معاینه و در صورت نیاز آزمایش‌ها تصمیم را روشن می‌کند؛ همهٔ تب‌ها آنتی‌بیوتیک نمی‌خواهند.
در الگوهای مشخصِ باکتریایی؛ وجود سرفه معمولاً به‌نفع ویروس است و درمان حمایتی کافی است.
شدت بالا، طولانی‌شدن یا بدترشدن دو‌فازی به‌نفع باکتریایی است.
تب، سرفهٔ خلط‌دار، درد پلورتیک و تنگی‌نفس مطرح‌اند و تصویربرداری کمک می‌کند.
نه؛ تحریک شیمیایی، سنگ یا التهاب غیرعفونی هم مطرح‌اند؛ آزمایش ادرار راهگشاست.
در علائم شدید، عودکننده، بارداری یا عدم پاسخ به درمان.
جبران مایعات و الکترولیت‌ها اصل است؛ اسهال خونی یا تب بالا ارزیابی می‌خواهد.
در برخی سناریوها سودمند گزارش شده است؛ پاسخ فردی متفاوت است.
طبق دوز و دورهٔ تجویز؛ قطع زودهنگام یا مصرف نامنظم خطر عود و مقاومت را بالا می‌برد.
کهیر، خارش، تنگی‌نفس یا تورم صورت هشدارند و نیاز به اقدام دارند.
بر اساس سن و عوامل خطر تصمیم گرفته می‌شود؛ برنامهٔ واکسیناسیون باید به‌روز باشد.
شروع ناگهانی تب و بدن‌درد شدید بیشتر به‌نفع آنفلوآنزاست؛ در هر دو استراحت و مایعات مهم‌اند.
در تب بالا با لرز یا شک به عفونت سیستمیک، پیش از شروع درمان.
تخلیهٔ مناسب در بسیاری موارد درمان اصلی است؛ آنتی‌بیوتیک در الگوهای انتخابی اضافه می‌شود.
در اسهال خونی، تب بالا، دهیدراسیون یا تداوم طولانی.
لکه‌های سفید دهانی یا ضایعات خارش‌دار مرزی؛ درمان موضعی یا سیستمیک بسته به گستره.
جریان خون، قند کنترل‌نشده و عفونت مخفی نقش دارند؛ دبریدمان و مراقبت دقیق لازم است.
بله؛ مقاومت می‌سازد، عوارض ایجاد می‌کند و تشخیص را گمراه می‌کند.
پس از شروع درمان، برای کاهش طیف و تنظیم دقیق دارو.
وجود میکروب بدون علامت لزوماً بیماری نیست؛ تصمیم باید بالین‌محور باشد.
برای دست در بسیاری شرایط مفید است؛ آلودگی‌های خاص نیاز به روش‌های دیگر دارند.
شست‌وشوی دست، تهویه، عدم‌استفادهٔ مشترک از وسایل شخصی و تمیزکردن سطوح پرتردد.
تا قطع تب و بهبود علائم سیستمیک؛ بازگشت باید تدریجی باشد.
با رویکرد مرحله‌به‌مرحله؛ از تاریخچهٔ دقیق تا آزمایش و تصویر، سپس بازنگری بر اساس یافته‌ها.
عفونت‌هایی که در محیط درمانی کسب می‌شوند و مدیریت آن‌ها به پیشگیری و انتخاب دقیق درمان وابسته است.
برخی داروهای شایع می‌توانند سطح یا اثر را تغییر دهند؛ بررسی تداخل‌ها پیش از شروع درمان ضروری است.

از «این تب ویروسی است یا باکتریایی؟» تا «تصمیم دقیق»

نگرانی‌های رایج چنین‌اند: آیا سرماخوردگی‌ام به آنتی‌بیوتیک نیاز دارد؟ این سوزش ادرار ساده است یا نشانهٔ درگیری کلیه؟ اسهال پس از سفر را چگونه مدیریت کنم؟ این صفحه ابهام را به نقشهٔ عملی تبدیل می‌کند. ساختار کار روشن است: علائم، تشخیص، درمان و پیشگیری؛ با زبان ساده و معیارهای تصمیم.

علائم و نشانه‌های هشدار

  • تب بالا همراه با لرز، گیجی یا افت فشار.
  • تنگی‌نفس پیشرونده، سرفهٔ خونی یا درد فشاری قفسه‌سینه.
  • درد پهلو با تب و تهوع، کاهش یا قطع ادرار.
  • سفتی گردن با سردرد شدید و نورگریزی.
  • لکه‌های نقطه‌ای پوستیِ منتشر، زخم عمیق گرم و دردناک، یا قرمزی سریع‌گستر.

دیدن این الگوها ارزیابی فوری می‌خواهد. در بقیهٔ موارد، مسیر مرحله‌ای کفایت می‌کند.

تشخیص هدفمند؛ آزمایش درست در زمان درست

شرح‌حال دقیق کلید است: آغاز علائم، تماس‌های اخیر، سفر، شغل، بیماری زمینه‌ای و داروها. سپس معاینهٔ هدفمند و آزمایش‌های پایه تصویر می‌سازند.

  • خون: شمارش سلول‌ها، شاخص‌های التهاب و در سناریوهای انتخابی نشانگرهای تمایز ویروسی/باکتریایی.
  • کشت‌ها: خون، ادرار، خلط یا ترشحات زخم پیش از شروع درمان در الگوهای مناسب.
  • ادرار: آزمایش کامل و کشت برای افتراق عفونت از تحریک غیرعفونی.
  • مدفوع: در اسهال خونی، تب بالا یا تداوم علائم.
  • تصویربرداری: رادیوگرافی قفسه‌سینه برای درگیری ریوی؛ سونوگرافی یا CT در درد پهلو یا آبسه‌های عمقی.
  • آزمون‌های ویروسی/باکتریایی سریع: در اپیدمی‌ها و الگوهای شاخص کمک‌کننده‌اند.
  • اصل راهنما ساده است: تنها آزمایشی را انجام دهید که نتیجه‌اش تصمیم را تغییر دهد.

سناریوهای پرتکرار و مسیر کوتاه تصمیم

  • عفونت‌های تنفسی فوقانی: گلودرد ویروسی با آبریزش و سرفه می‌آید. گلودرد چرکیِ بدون سرفه، تب و درد گلو با نقاط چرکی روایتی متفاوت دارد. سینوزیت ویروسی معمولاً طی چند روز رو به بهبود می‌رود؛ علائم شدید، طولانی یا دو‌فازی مسیر دیگری می‌طلبد.
  • ذات‌الریهٔ جامعه: تب، لرز، سرفهٔ خلط‌دار و درد پلورتیک مطرح است. رادیوگرافی و شاخص‌های بالینی در انتخاب درمان و محل مراقبت نقش دارند.
  • عفونت ادراری: سوزش، تکرر و فوریت ادرار؛ در درد پهلو و تب به درگیری کلیه نزدیک می‌شویم. آزمایش و کشت ادرار تصمیم را دقیق می‌کند.
  • اسهال عفونی: هیدراتاسیون اساس درمان است. اسهال خونی، تب بالا یا دهیدراسیون شدید ارزیابی هدفمند می‌خواهد.
  • عفونت پوست و بافت نرم: از سلولیت تا آبسه؛ گرمی، قرمزی و درد معیارند. تخلیهٔ مناسب آبسه در بسیاری موارد از هر درمانی مؤثرتر است.
  • تب ناشناخته: رویکرد منظم لازم است؛ بررسی تماس‌ها، داروها، بیماری‌های پنهان و رفتارهای پرخطر.

درمان؛ منطقی و مرحله‌به‌مرحله

  • آنتی‌بیوتیک‌ها: برای عفونت‌های باکتریایی اندیکاسیون دارند؛ نه برای اغلب عفونت‌های ویروسی. انتخاب باید متناسب با محل درگیری، شدت، حساسیت‌های رایج و شرایط میزبان باشد. دورهٔ درمان واضح، مصرف منظم و عدم قطع زودهنگام ضروری است. عوارض و تداخل‌ها باید سنجیده شوند.
  • ضدویروس‌ها: در پنجرهٔ زمانی مشخص و الگوهای منتخب کاربرد دارند.
  • حمایتی: استراحت، مایعات، تغذیهٔ سبک، داروهای تب‌بر و ضد‌دردِ منطقی. الکترولیت‌ها در دهیدراسیون باید جبران شوند.
  • کنترل منبع: تخلیهٔ آبسه، دبریدمان زخم یا برداشت جسم خارجی در جای خود ضروری است.
  • اصل کاهش‌درمان: با دسترسی به نتیجهٔ کشت و بالین، طیف درمان را باریک کنید و در فرصت مناسب از تزریقی به خوراکی تغییر دهید.

پیشگیری، واکسن و سفر ایمن

بهداشت دست، آداب سرفه، تهویهٔ مناسب و فاصلهٔ معقول در دوره‌های همه‌گیری، بار انتقال را کم می‌کند. ایمنی غذایی مهم است؛ شست‌وشوی کافی، پخت کامل، آب آشامیدنیِ مطمئن و پرهیز از یخ‌های نامشخص. برنامهٔ واکسیناسیون متناسب با سن و شرایط زمینه‌ای، خطر عفونت‌های شدید را کم می‌کند. در سفر، واکسن‌های مقصد، داروهای ضروری، بهداشت آب و غذای خیابانی و پیشگیری از گزیدگی‌ها را از قبل برنامه‌ریزی کنید.

نکات حرفه‌ای کوتاه

در عفونت‌های شدید، «زمان تا آنتی‌بیوتیکِ مناسب» با پیامد مرتبط است. تفسیر کشت باید بالین‌محور باشد؛ کلونیزاسیون را با عفونت فعال اشتباه نگیرید. دوز دارو در نارسایی کلیه/کبد تنظیم می‌خواهد. پروبیوتیک‌ها در برخی اسهال‌های مرتبط با درمان سودمند گزارش شده‌اند. در هر مصرف طولانی، پایش عوارض و آزمایش‌ها ضروری است.

هزینه و انتظار واقع‌بینانه

هزینهٔ مسیر به آزمایش، تصویربرداری و داروها بستگی دارد. انتظار واقع‌بینانه یعنی بهبود تدریجیِ علائم، پیشگیری از عود و کاهش عوارض؛ نه الزاماً قطع فوری همهٔ نشانه‌ها. پایش علائم، تب و ورودی/خروجی مایعات در ارزیابی منزل کمک‌کننده است.