نمای کلی دستگاهها و اصول عملکرد
پیسمیکر چیست؟
پیسمیکر یک سامانهٔ الکترونیکی کاشتنی است که از یک ژنراتور پالس (باتری و مدارهای الکترونیکی) و یک یا چند لید داخلقلبی تشکیل میشود. وظیفهٔ اصلی آن حفظ ضربان کافی زمانی است که گره سینوسی یا مسیر هدایت دهلیزی-بطنی (AV) نتوانند ضربان ایمن و پایدار تولید یا هدایت کنند. پیسمیکرها میتوانند تکحفرهای (دهلیزی یا بطنی)، دوحفرهای (دهلیز و بطن راست)، یا سهحفرهای/همزمانساز بطنی (CRT-P) باشند. برخی مدلهای جدید «بدون لید» هستند که در بطن راست کاشته میشوند و نیازی به عبور سیم از وریدهای بزرگ ندارند.
ICD چگونه کار میکند؟
ICD در اصل یک «پیسمیکر با قابلیت درمان آریتمیهای تهدیدکنندهٔ حیات» است. دستگاه آریتمیهای بطنی سریع (VT/VF) را شناسایی میکند و با تحریک سریع (ATP) یا شوک الکتریکی داخلی آنها را خاتمه میدهد. ICD میتواند تکحفرهای، دوحفرهای یا بهصورت CRT-D (ترکیب همزمانسازی بطنی با دفیبریلاتور) باشد. نوع زیرجلدی (S-ICD) لید داخلقلبی ندارد و برای بیمارانی که نیاز به درمان برادیکاردی یا ATP ندارند، گزینهای مهم از نظر کاهش عفونت/مسیر وریدی بهشمار میرود.
کدگذاری حروفی و مدهای رایج
کد پنجحرفی (مانند DDDR, VVIR) ویژگیهای تحریک/حس و پاسخپذیری به فعالیت را مشخص میکند. برای مثال DDDR یعنی تحریک در دهلیز و بطن، حس در هر دو، پاسخدهی دوحفرهای به حس، و تعدیل فرکانس بر مبنای فعالیت. انتخاب مُد وابسته به پاتوفیزیولوژی اختلال هدایت، حضور فیبریلاسیون دهلیزی، نیاز به همزمانسازی و اهداف همودینامیک است.
الکتروفیزیولوژی بالینی که تصمیمها را هدایت میکند
اختلالات گره سینوسی و مسیر AV
سندروم گره سینوسی با برادیکاردی علامتدار، توقف سینوسی، یا سنکوپ وابسته به وقفههای طولانی مشخص میشود. بلوک AV نوع دوم موبیتز II و بلوک کامل AV، بهویژه در حضور علائم یا نارسایی قلب، خطرناکاند و غالباً نیاز به پیسینگ دائمی دارند. در مقابل، بلوک AV درجه اول یا موبیتز I در بسیاری از موارد خوشخیم است و تنها در صورت علائم همودینامیک یا پیشرفت، به مداخله نیاز پیدا میکند.
اختلالات بطنی و خطر مرگ ناگهانی
ICD برای پیشگیری از مرگ ناگهانی ناشی از VT/VF استفاده میشود. در پیشگیری ثانویه، پس از یک رویداد تهدیدکنندهٔ حیات (VT/VF پایدار یا ایست قلبی نجاتیافته) در غیاب علت برگشتپذیر، اندیکاسیون ICD قوی است. در پیشگیری اولیه، کاهش کسر جهشی بطن چپ (LVEF) به سمت ≤۳۵٪ در زمینهٔ کاردیومیوپاتی ایسکمیک یا غیرایسکمیک همراه با نارسایی قلب علامتدار، خطر آتی را توجیه میکند. شرایط ژنتیکی خاص مانند کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک پرخطر، آریتمی بطنی ناشی از ARVC، سندرم لانگکیوت، برugada و کاتهکولامینرژیک نیز بهصورت فردمحور میتوانند اندیکاسیون ICD داشته باشند.
اندیکاسیونهای پیسمیکر؛ از علائم تا شواهد
اصول عمومی تشخیص اندیکاسیون
علاوه بر نوار قلب و پایش هولتر، همبستگی دقیق «علامت و ریتم» اهمیت دارد. وجود برادیکاردی بدون علامت لزوماً نیاز به پیسمیکر را توجیه نمیکند، مگر آنکه خطر بالای آسیستول، بلوک پیشرونده یا بیماری ساختاری زمینهای جدی وجود داشته باشد. در مقابل، سنکوپ مکرر، نارسایی قلب، یا کاهش تحمل فعالیت بهدلیل وقفههای هدایت، تصمیم درمانی را قویتر میکند.
نمونههای رایج اندیکاسیون پیسمیکر
بلوک کامل AV دائمی، بلوک AV نوع دوم موبیتز II، سندروم گره سینوسی علامتدار با وقفههای طولانی یا نیاز به درمانی که برادیکاردی ایجاد میکند (مثلاً بعضی ضدآریتمیها)، و پیسینگ پیشگیرانه در پسرفت ضربان پس از TAVI در برخی بیماران از نمونههای پرتکرار هستند. پس از MI، بلوکهای پایدار درجهٔ بالا در حضور علائم، اندیکاسیون پیسینگ دارند؛ اما بلوکهای گذرا یا وابسته به ایسکمی حاد ممکن است با بهبود خونرسانی اصلاح شوند.
جدول اندیکاسیونهای کلاسیک پیسمیکر (نمونهٔ عملی)
| اختلال هدایت | ویژگی بالینی | تصمیم غالب |
|---|---|---|
| بلوک AV کامل (درجهٔ سوم) | برادیکاردی علامتدار، سنکوپ، CHF | پیسمیکر دائمی (دوحفرهای در اغلب موارد) |
| بلوک AV نوع دوم (موبیتز II) | وقوع در His-Purkinje، خطر پیشرفت | پیسمیکر دائمی حتی بدون علائم واضح |
| سندروم گره سینوسی | توقفهای طولانی/برادیتاکی، علائم | پیسمیکر در صورت همبستگی علامت-ریتم |
| پس از TAVI یا جراحی دریچه | بلوک پایدار درجهٔ بالا | پیسمیکر در صورت عدمبهبود طی زمان معقول |
| فیبریلاسیون دهلیزی آهسته | کنترل فرکانس دشوار، سنکوپ | پیسمیکر بطنی با برنامهریزی مناسب |
اندیکاسیونهای ICD؛ پیشگیری اولیه و ثانویه
پیشگیری ثانویه
بیماری که از VT/VF نجات یافته یا VT پایدار همودینامیک داشته و علت برگشتپذیر آشکار (مانند هیپوکالمی شدید یا ایسکمی حاد تصحیحشده) وجود ندارد، کاندیدای محکم ICD است. ارزیابی دقیق برای رد علل موقتی و اصلاحپذیر ضروری است تا از کاشت غیرضروری پیشگیری شود.
پیشگیری اولیه
در کاردیومیوپاتی ایسکمیک ≥۴۰ روز پس از MI و درمان بهینهٔ دارویی، اگر LVEF ≤۳۵٪ همراه با NYHA II–III باشد، ICD توصیه میشود. در کاردیومیوپاتی غیرایسکمیک با معیار مشابه، اندیکاسیون با گفتوگوی تصمیم مشترک و توجه به سن، همابتلاییها و مسیر بیماری تعیین میشود. LVEF ≤۳۰٪ حتی با NYHA I در برخی بیماران ایسکمیک نیز مطرح است. شرایط ارثی پرخطر (HCM با عوامل پرریسک، ARVC با VT مکرر/نشانگرهای ساختاری، لانگکیوت با سنکوپ علیرغم درمان، برugada با VF مستند) اندیکاسیونهای اختصاصی دارند.
جدول خلاصهٔ اندیکاسیونهای ICD (نمونهٔ عملی)
| سناریو | شرایط کلیدی | رویکرد غالب |
|---|---|---|
| پیشگیری ثانویه | VT/VF پایدار یا ایست قلبی بدون علت برگشتپذیر | ICD (بررسی نیاز به ATP/CRT و مسیر ورید) |
| ایسکمیک، ≥۴۰ روز پس از MI | LVEF ≤۳۵٪ و NYHA II–III با درمان بهینه | ICD؛ CRT-D در حضور QRS پهن/ناهماهنگی |
| غیرایسکمیک | LVEF ≤۳۵٪ و NYHA II–III پس از درمان بهینه | بررسی ICD با گفتوگوی تصمیم مشترک |
| HCM/ARVC/سندرمهای الکتریکی | عوامل پرخطر اختصاصی یا رویداد نزدیک | ICD فردمحور؛ S-ICD در غیاب نیاز به ATP |
انتخاب دستگاه مناسب: جزئیات فنی که اهمیت بالینی دارند
پیسمیکر تکحفرهای، دوحفرهای یا CRT-P
در اختلالات گره سینوسی با هدایت AV سالم، پیسینگ دهلیزی میتواند همودینامیک را حفظ کند؛ با اینحال خطر پیشرفت بلوک AV و نیاز آتی به لید بطنی باید سنجیده شود. در بلوکهای AV درجهٔ بالا، مدل دوحفرهای برای همزمانی دهلیز-بطن ارجح است. در نارسایی قلب با QRS پهن (بهویژه LBBB و QRS ≥۱۵۰ ms)، CRT-P میتواند همزمانسازی را بهبود دهد، علائم را کاهش دهد و پیامدها را بهتر کند.
انتخاب ICD: ترانسونوسی یا زیرجلدی
اگر بیمار نیاز به ATP، برادیپیسینگ یا CRT دارد، ICD ترانسونوسی یا CRT-D ترجیح دارد. در بیماران جوانتر با وریدهای در معرض خطر عفونت/انسداد یا کسانی که دسترسی وریدی دشوار دارند، S-ICD گزینهٔ مهمی است، به شرط آنکه به ATP/پیسینگ نیاز نباشد. آزمون پیشسنجش الکتروگرام سطحی برای S-ICD جهت اطمینان از قابلیت تشخیص مناسب ریتم ضروری است.
موضوعات خاص: پیسمیکر بیلید و استخراج لید
پیسمیکرهای بدون لید برای بیمارانی با دسترسی وریدی مشکل، عفونت قبلی یا نیاز محدود به پیسینگ مناسباند. محدودیت آنها نبودِ گزینهٔ دهلیزی و دشواری تعویض است. در موارد عفونت سیستمیک یا آسیب لید (fracture/عایق)، استخراج لید با ابزارهای اختصاصی در مراکز مجرب انجام میشود و خطرهای ویژهٔ خود را دارد.
آمادگی پیش از کاشت و فرآیند عمل
ارزیابی قبل از عمل
مرور تاریخچه، بررسی اندیکاسیون، ارزیابی عفونت فعال، وضعیت کلیوی (برای تصمیم دربارهٔ کنتراست یا آنتیبیوتیک)، آناتومی وریدی (سونوگرافی/ونوگرافی در موارد انتخابشده)، و کنترل دیابت/فشار خون انجام میشود. قطع موقت برخی آنتیکواگولانتها بر اساس خطر ترومبوز/خونریزی و نوع دستگاه برنامهریزی میگردد؛ «پلتراپی» با هپارین تنها در شرایط خاص توصیه میشود. پروفیلاکسی آنتیبیوتیکی قبل از برش پوستی معمول است.
جزئیات عمل و مراقبتهای اولیه
کاشت معمولاً با بیحسی موضعی و سدیشن انجام میشود. لیدها از طریق ورید سابکلاوین/سفالیک به دهلیز/بطن هدایت میشوند و آستانهٔ تحریک/حس بهصورت داخلعملی ارزیابی میشود. جیبی زیرجلدی برای ژنراتور ایجاد و دستگاه در آن قرار میگیرد. پانسمان فشاری، محدودیت حرکتی بازو در روزهای نخست و آموزش مراقبت از زخم بخش مهم مراقبت اولیه است.
پیگیری ساختاریافته: چه زمانی و چه چیزی را بررسی کنیم؟
برنامهٔ ویزیتها و پایش از راه دور
اولین ارزیابی ۲–۶ هفته پس از کاشت، برای بررسی ترمیم زخم، جابجایی لید، و تنظیمات اولیه انجام میشود. ویزیتهای دورهای هر ۳–۱۲ ماه—بسته به نوع دستگاه و پایداری وضعیت—برای ارزیابی آستانهها، درصد پیسینگ، رویدادهای آریتمیک و وضعیت باتری ضروری است. پایش از راه دور (Remote Monitoring) امکان تشخیص زودهنگام آریتمیها، هشدارهای دستگاه و تغییرات پارامتریک را فراهم میکند و میتواند نیاز به مراجعهٔ غیرضروری را کاهش دهد.
چه پارامترهایی اهمیت دارند؟
آستانهٔ تحریک (capture threshold)، حس (sensing amplitude)، امپدانس لید، درصد پیسینگ دهلیزی/بطنی، ذخیرهٔ فرکانس، و برای ICD آستانههای تشخیص، مناطق درمان (VT/VF zones)، نرخ و طول اپیزودهای درمانشده/نشده، و شمار و انرژی شوکها بررسی میشود. تفسیر این دادهها باید با علائم، داروها و وقایع کلینیکی همزمان شود.
جدول برنامهٔ پیگیری پیشنهادی (نمونهٔ عملی)
| زمان پس از کاشت | اهداف کلیدی | نکات تنظیم/آموزش |
|---|---|---|
| ۲–۶ هفته | زخم، جابجایی لید، آستانهها، محدودیتهای حرکتی | تأیید بهبود زخم، فعالسازی پایش از راه دور |
| ۳–۶ ماه | پایداری پارامترها، درصد پیسینگ، رویدادها | بهینهسازی مُد/هیستروز، بازبینی مناطق ICD |
| ۶–۱۲ ماه و سپس دورهای | باتری، آریتمیها، وضعیت بالینی | آموزش بازشناسی علائم هشدار و نحوهٔ تماس |
| نزدیک به پایان عمر باتری (ERI) | برنامهریزی تعویض ژنراتور | بازبینی نیاز به ارتقا به CRT-D/ICD |
عوارض، تشخیص افتراقی و مدیریت
عوارض زودرس
هماتوم جراحی، پنوموتوراکس ناشی از دسترسی وریدی، جابهجایی لید (بهویژه در هفتهٔ نخست) و عفونت زخم از عوارض اولیهاند. هماتوم با فشار و اصلاح داروهای ضدانعقاد معمولاً کنترل میشود، اما هماتوم بزرگ خطر عفونت را میافزاید. پنوموتوراکس با رادیوگرافی سینه تشخیص داده میشود و بسته به اندازه به درمان محافظهکارانه یا درناژ نیاز دارد. جابهجایی لید با تغییر موجکها و شکست capture مشخص میشود و گاه به مداخلهٔ مجدد نیاز دارد.
عوارض دیررس
عفونت سیستمیک یا جیب دستگاه، فرسودگی/شکست لید، افزایش آستانهها، «سندروم پیسمیکر» بهدلیل عدم هماهنگی دهلیز-بطن، و شوکهای نامناسب ICD نمونههای دیررساند. عفونت دستگاه معمولاً مستلزم خارجسازی کامل سیستم و آنتیبیوتیک و سپس کاشت مجدد پس از کنترل عفونت است. شوک نامناسب میتواند ناشی از oversensing، SVT یا نویز لید باشد و با برنامهریزی مناطق تشخیص، فیلترها، یا تعویض لید مدیریت میشود.
مشکلات برنامهریزی و حس/تحریک
undersensing موجب عدم تشخیص ضربان/آریتمی و oversensing سبب مهار تحریک یا درمان نامناسب میشود. تنظیم gain حس، فیلترهای فرکانسی، و پارامترهای blanking/ARP همراه با بررسی مکانیکی لید، رویکرد نظاممند مدیریت است. در بیماران CRT، عدم پاسخ میتواند بهدلیل درصد پایین پیسینگ بطنی، لید نامناسب کرونر سینوس یا آریتمیهای دهلیزی باشد؛ بهینهسازی AV/VV timing و درمان AF کمککننده است.
MRI، اعمال جراحی و مواجهات پزشکی
MRI و دستگاههای «MRI-مشروط»
بسیاری از دستگاههای جدید «MRI-مشروط» هستند، بهشرط رعایت پروتکلهای سازنده (میدان مغناطیسی، گرادیان، SAR، موقعیت بدن و برنامهریزی موقت مد خاص). در دستگاههای غیرمشروط، MRI تنها در مراکز با تجربه و پس از سنجش نفع/خطر انجام میشود. قبل از MRI باید برنامهٔ دستگاه به مد مناسب (مثلاً asynchronous در برخی پیسمیکرها) تغییر کند و پس از پایان، ارزیابی کامل گردد.
الکتروکاتری، دیاترمی و شوک خارجی
الکتروکاتری میتواند تداخل الکترومغناطیسی ایجاد کند. استفاده از جریان مونو-پولار تا حد امکان محدود و صفحهٔ برگشت در دورترین نقطه نسبت به دستگاه قرار داده شود. در اعمال با خطر بالا، میتوان از آهنربا برای غیرفعالسازی تشخیص ICD یا تنظیم موقت مُد پیسمیکر استفاده کرد—این کار باید توسط تیم آشنا با دستگاه و با پایش دقیق انجام شود. شوک دفیبریلاتور خارجی باید با پدها در موقعیتی دور از ژنراتور و عمود بر محور لیدها قرار گیرد تا آسیب لید به حداقل برسد.
سبک زندگی و ایمنی روزمره
فعالیت بدنی و بازگشت تدریجی
پس از کاشت، محدودیت حرکات وسیع شانهٔ سمت دستگاه طی ۱–۲ هفته برای پیشگیری از جابهجایی لید توصیه میشود. سپس تقویت تدریجی دامنهٔ حرکتی و فعالیت هوازی سبک آغاز میگردد. اغلب بیماران طی ۴–۶ هفته به فعالیتهای روزمره بازمیگردند. ورزشهای تماسی قوی که خطر ضربه مستقیم به ژنراتور دارند باید با احتیاط و پس از مشورت انجام شوند. در ICD، برنامهٔ فعالیت باید با توجه به سابقهٔ شوک/VT و بیماری زمینهای تنظیم شود.
رانندگی
قوانین محلی متفاوتاند، اما بهطور معمول پس از کاشت اولیهٔ ICD برای پیشگیری اولیه، محدودیت کوتاهمدت رانندگی وجود دارد و پس از شوک نامناسب یا VT با علائم، محدودیت طولانیتر اعمال میشود. بیماران حرفهای (رانندگان وسایل نقلیهٔ سنگین/عمومی) مشمول قواعد سختگیرانهتری هستند. مستندسازی در پرونده و آموزش دقیق بیمار برای رعایت قوانین الزامی است.
تداخلات الکترومغناطیسی (EMI)
تلفنهای همراه مدرن معمولاً در فاصلهٔ ایمن (بیش از ۱۵ سانتیمتر از ژنراتور) مشکلی ایجاد نمیکنند. آهنرباهای قوی، بلندگوهای پرقدرت، ابزارهای صنعتی و سیستمهای امنیتی فروشگاهی میتوانند اثرگذار باشند. عبور آرام از گیتهای امنیتی بدون توقف معمولاً بیخطر است، اما تکیه دادن به ستونهای EAS یا قرارگیری طولانیمدت نزدیک میدان قوی توصیه نمیشود. برخی هدفونهای مغناطیسی قوی نباید روی ناحیهٔ ژنراتور قرار گیرند.
جدول راهنمای عملی مواجهه با منابع EMI
| منبع | خطر بالقوه | توصیهٔ عملی |
|---|---|---|
| تلفن همراه/تبلت | oversensing در تماس نزدیک | نگهداری >۱۵ سانتیمتر از ژنراتور؛ استفاده در گوش مقابل |
| هدفون/اسپیکر مغناطیسی قوی | فعالسازی آهنربایی، تداخل حس | عدم تماس مستقیم با ناحیهٔ دستگاه |
| گیت امنیتی فروشگاه/فرودگاه | نویز گذرا | عبور معمولی، عدم توقف یا تکیه دادن |
| ابزار صنعتی جوشکاری | EMI شدید | اجتناب یا رعایت فاصله/محافظت تخصصی |
| آهنربای دائمی قوی | غیرفعالسازی تشخیص ICD | دوری از آهنربا؛ آموزش بیمار و خانواده |
بارداری، کودکان و شرایط خاص
بارداری
بارداری در بیشتر زنان دارای پیسمیکر یا ICD با مراقبت مشترک قلب-زنان امکانپذیر است. برنامهریزی پیش از بارداری برای بهینهسازی داروها (اجتناب از تراتوژنها)، ارزیابی عملکرد دستگاه و آموزش دربارهٔ علائم هشدار اهمیت دارد. در حین زایمان، تیم باید آمادهٔ مدیریت آریتمی/EMI احتمالی ناشی از الکتروکاتری باشد. نوع زایمان بر اساس اندیکاسیون مامایی انتخاب میشود و دستگاه بهطور معمول مانع زایمان طبیعی نیست.
کودکان و نوجوانان
در کودکان، رشد بدن، طول عمر دستگاهها و چالشهای لید اهمیت بیشتری دارند. انتخاب مسیر وریدی با کمترین آسیب طولانیمدت، استفادهٔ انتخابی از سیستمهای اپیمیوکاردیال، و برنامهریزی برای تعویضهای آتی باید از ابتدا در نظر گرفته شود. آموزش خانواده دربارهٔ فعالیت، مدرسه و ورزش بخش جداییناپذیر مراقبت است.
بیماریهای همابتلا
نارسایی کلیه، بیماریهای التهابی و سرطان (نیاز به پرتودرمانی) میتوانند بر انتخاب دستگاه، مسیر لید و برنامهریزی پیگیری اثر بگذارند. پرتودرمانی در نزدیکی ژنراتور خطر آسیب مدارها را دارد و باید با فیزیکپزشکی هماهنگ و در صورت امکان با حفاظت/جابجایی طراحی شود. در عفونتهای مزمن یا نقص ایمنی، آستانهٔ اقدام برای ارزیابی زودهنگام عفونت دستگاه پایینتر است.
آموزش بیمار و مشارکت در تصمیمگیری
چه اطلاعاتی باید به بیمار داده شود؟
توضیح اندیکاسیون، مزایا و خطرات، جایگزینهای درمانی، طول عمر باتری، احتمال تعویض ژنراتور، مراقبت از زخم، محدودیتهای کوتاهمدت پس از کاشت، سیگنالهای هشدار (علائم عفونت، شوک ICD، سنکوپ)، و نحوهٔ تماس با مرکز درمانی شفافسازی میشود. ارائهٔ کارت شناسایی دستگاه و ثبت آن در پروندهٔ دیجیتال به کاهش خطاها کمک میکند.
چکلیست کوتاه ایمنی و خودمراقبتی
- تا ۲ هفته حرکات بالای شانهٔ سمت دستگاه را محدود کنید، سپس دامنهٔ حرکتی را تدریجی افزایش دهید.
- زخم را خشک نگه دارید و در صورت قرمزی/ترشح/تب، سریعاً مراجعه کنید.
- تلفن همراه را در جیب نزدیک دستگاه قرار ندهید و از گوش مقابل استفاده کنید.
- پس از هر شوک ICD یا سنکوپ، با اورژانس/مرکز پیگیری تماس بگیرید.
- کارت شناسایی دستگاه را همیشه همراه داشته باشید.
ملاحظات اخلاقی و پایان عمر
غیرفعالسازی ICD در مراقبت تسکینی
در مرحلهٔ بیماریهای لاعلاج یا زمانی که اهداف مراقبت از «طول عمر هر قیمتی» به «راحتی و کیفیت زندگی» تغییر میکند، غیرفعالسازی درمان شوک ICD میتواند از شوکهای دردناک بیفایده جلوگیری کند. این اقدام با رضایت آگاهانهٔ بیمار/نمایندهٔ قانونی و در قالب گفتوگوی صریح اخلاقی انجام میشود و پیسینگ حمایتی در صورت وجود، میتواند فعال بماند.
کیفیت و ایمنی در سطح سیستم
ثبت دستگاه و تیم چندرشتهای
ثبت دقیق نوع دستگاه، شمارهٔ سریال، مدل لید و برنامهٔ تنظیمات در پروندهٔ الکترونیک، و دسترسی تیم اورژانس به این اطلاعات، مدیریت حوادث را تسهیل میکند. همکاری نزدیک کاردیولوژیست الکتروفیزیولوژی، جراح، پرستار آموزشدیده، فیزیوتراپیست و پزشک خانواده، پیامدها را بهبود میبخشد. پیادهسازی مسیرهای استاندارد برای تب پس از کاشت، شوک مکرر یا سیگنال پایان عمر باتری، تأخیرها را میکاهد.
پرسشهای رایج بیماران حرفهای/فعال
کارگران صنعتی و ورزشکاران رقابتی
کار با جوشکاری قوسی، موتورهای قوی و آهنرباهای صنعتی باید با ارزیابی خطر و رعایت فاصلهٔ ایمن انجام شود. در ورزشکاران، نوع ورزش، خطر ضربه، نیاز به پیسینگ و احتمال آریتمی باید فردمحور ارزیابی شود. برخی رشتههای تماسی یا وزنهبرداری سنگین ممکن است نیاز به اصلاح تکنیک یا محافظت از ژنراتور داشته باشند.
پرسشهای مشکلات خاص دستگاه
شوکهای مکرر یا نامناسب
شوک مکرر میتواند نشانگر آریتمی مداوم، oversensing، SVT، یا نقص لید باشد. رویکرد شامل آنالیز حافظهٔ دستگاه، نوار قلب، تنظیم مجدد مناطق تشخیص، استفاده از ATP مناسب، درمان آریتمی زمینهای (دارویی/ابلیشن) و در صورت لزوم تعویض لید است. حمایت روانی برای کاهش اضطراب ناشی از شوکهای ناگهانی ضروری است.
جمعبندی کاربردی
پیسمیکر و ICD زمانی بیشترین سود را دارند که اندیکاسیون بهدرستی انتخاب، دستگاه مناسب گزینش، کاشت با تکنیک استاندارد انجام و پیگیری ساختاریافته برقرار شود. سبک زندگی آگاهانه، شناخت تداخلات محیطی و مشارکت فعال بیمار در مراقبت، اجزای همارز درمان دارویی و مداخلهایاند. با تکیه بر راهنماهای معتبر، میتوان هم ایمنی و هم کیفیت زندگی را برای بیماران دارای دستگاههای کاشتنی قلبی بهینه کرد.
منابع معتبر برای مطالعهٔ بیشتر
2021 ESC Guidelines on Cardiac Pacing and Cardiac Resynchronization Therapy (PDF)
2022 ESC Guidelines for Ventricular Arrhythmias and Prevention of Sudden Cardiac Death (PDF)
